ОПРЕДЕЛЕНИЕ ПОЗИЦИИ И ФОРМИРОВАНИЕ КОНКУРЕНТНЫХ СТРАТЕГИЙ ПРЕДПРИЯТИЯ ПО ПРОИЗВОДСТВУ МОЛОКА

Сүт кәсіпорындарының стратегиялық үрдісі қарастырылған. Стратегиялық басқару құралдарының көмегімен, оның нарықтағы орны анықталған, Артур де Литтл және Ефремова үлгілерінің матрицасын қолдану арқылы оның бәсекелік жағдайы талданған. Ар- тур де Литтл матрицасының негізінде өзінің дамуында төрт кезеңнен өтетін саланың өмірлік циклінің тұжырымдамасының бар екендігі көрсетілген: нарыққа ену, өсу, шарықтау, құлды- рау. Саланың өмірлік циклінің кезеңдеріндегі дәйекті өзгерістерден басқа, басқа салаларға қатысты бизнестің белгілі бір түрлерінің бәсекелестік үрдісі де өзгереді. Бизнес бес бәсеке- лес ұстанымның біреуін ала алады: басым, күшті, қолайлы, берікі немесе әлсіз. Ефремов моделі ұйымның ұстанымын саланың дамуын, нарықты, микро- және макрожағдайларды ескере отырып анықтайды. Сүт кәсіпорнының ұстанымы нарықтағы тұрақты (орташа) үрдіспен және өнімдердің өмірлік циклінің өсу кезеңімен сипатталатыны анықталған. Стра- тегиялық ұстанымның нәтижесі бес стратегияның ұсыныстарын және одан әрі дамыту бойынша ұсыныстарды жүзеге асырудың арқасында нарықтың бәскелестік ұяшығын табу болып табылады: талдау стратегиялары, кеңейту, ішкі өсу, дифференциациялау немесе да- раландыру, көшбасшылық үшін үміткерлер.

предприятие по производству молока, стратегия, позиционирование, модель, конкуренция, матрица, рынок, отрасль, оценка, конкурентоспособность, анализ, эффективность, исследование, сүт өндірісі бойынша кәсіпорындар, стратегия, үрдісі, үлгі, бәсекелестік, матрица, нарық, сала, бағалау, бәсекеге қабілеттілік, талдау, тиімділік, зерттеу, milk production enterprise, strategy, positioning, model, competition, matrix, market, branch, estimation, competitiveness, analysis, efficiency, research

1. Тогжигитова К.Б. Задачи стратегического планирования в снижении рисков сельскохозяйственных предприятий // Проблемы агрорынка. - 2016. - №1. - С. 60-64.

2. Кожахметова Г.А. Развитие рынка молочной продукции Республики Казахстан // Проблемы агрорынка. - 2016.- №4.- С.82-87.

3. Моисеенко Е.А. Стратегическое позиционирование предприятия в условиях усиления конкуренции: автореферат на соискание ученой степени кандидата экономических наук: Ростов-на-Дону, - 2004. - 27 с.

4. Масленников П.В., Плешкова Н.А., Подзорова Г.А. Стратегический менеджмент: учебное пособие в двух частях. Ч. 1. Кемеро- во, - 2006. - 95 с.

5. Ефремов В.С. Стратегия бизнеса. Концепции и методы планирования: учеб. пособие/ В.С.Ефремов.-М.: Финпресс.- 1998.-192с.

6. Трембач К.И., Буравова А.А. Анализ методов выбора альтернативных стратегий развития бизнеса в условиях конкуренции. - Тула: Известия Тульского государственного университета. Экономические и юридические науки. - 2014. - № 2-1. - С. 95-100.

7. Баранова Н.А. Стратегический потенциал агропромышленного комплекса // Проблемы агрорынка. - 2016. - №4. - С. 22-28.