FOREIGN EXPERIENCE OF WATER USE AND WATER USERS FUNDING

Экономикалық жағынан дамыған елдердің (АҚШ, Жапония, Франция, Қытай), ТМД елдерінің (Өзбекстан, Қырғызстан, Түркіменстан, Тәжікстан) тәжірибесі қарастырылып отыр, бұл мемлекеттік қолдаудың және мемлекет тарапынан капиталдың ұйымдастырылуына және қаржыландырылуына және су шаруашылығын пайдалану шығындарына мемлекеттің үлестік қатысуының маңыздылығы куәландырады. Ақылы суды пайдалану тұтынушыға су беру бойынша шығындарды өтеу үшін, сондай-ақ су ресурстарын ұтымды пайдалануды ынталандыру үшін пайдаланылады. Тарифтерді басқару мен реттеуді өзгерту туралы ха- бардарлықты арттыру мақсатында қабылданған шаралардың маңыздылығы көрсетілген. Су ресурстарының ағымдағы жағдайына талдау жүргізілген, бұл көршілес және басқа елдермен салыстырғанда Қазақстанда шектеулі екенін көрсетеді. Кейбір өзен бассейндерінде аймақтық тапшылық анықталған, бұл балық шаруашылығында және ауыл шаруашылығында жоғалуына, көлдердің, өзендердің, сулы-батпақты жерлердің деградациясына әкеледі. Мақалада шет елдердің озық тәжірибелерін қолдану арқылы проблемаларды шешу жолдары қарастырылған: негізгі және шаруашылықаралық арналарда және топтық су жолдарында шығындардың төмендеуі және ауыл шаруашылығында суды тұтыну тиімділігін арттыру.

agriculture, water resources, water use, water consumption, water users, costs, irrigation water tariff, foreign experience, ауыл шаруашылығы, су ресурстары, суды пайдалану, суды тұтыну, суды тұтынушылар, шығындар, суармалы су тарифі, шетелдік тәжірибе, сельское хозяйство, водные ресурсы, водопользование, водопотребле- ние, водопотребители, затраты, финансирование, тариф на поливную воду, зарубежный опыт

1. Vlasov V.V. Japan: production infrastructure. - Moscow: Nauka, Ch. edition of eastern literature, 1991. - 182 p.

2. Economic instruments for the rational use of water in irrigation / Prep. Dellavell M., Bogi K. Geneve: United Nations / FAO, 1986. - 23 p.

3. A.Yu. Osinina, I.S. Glotova Modern Unified Agrarian Policy and Business Principles of the European Union // Problems of the Agrо- market. - 2017. - № 3. - pp.28-35.

4. Agricultural Resurs: Situation and Outlook Report. Cropland, Water and Conservation. Washington: USDA. Economic Research Servise, 1988. - 47 p.

5. Koshmatov, BT IWRM Results in Southern Kyrgyzstan in the Context of Increasing Water Productivity [Electronic resource]. - 2016. - URL: http: //www.icwc- aral.uz/workshop_march08/pdf/koshmatov_en.p df (date of the application: 10.01.2018).

6. State program of water resources management in Kazakhstan for 2017-2021. Decree of the President Republic of Kazakhstan from February 14, 2017 № 420 [Electronic resource]. - 2017. - URL: http://adilet.zan.kz/eng/docs/ U1700000420#z54 (date of the application: 10.01.2018г.).

7. Z.A. Arynova, L.K. Kaydarova State support of the agrarian sector of the economy as an element of state regulation // Problems of the agro market. - 2017. -№1. - pp.71-79.

8. Water Code of the Republic of Kazakhstan of July 9, 2003 No. 481-II (with amendments and additions as of July 11, 2017) [Electronic resource]. - 2017. - URL: http:// online.zakon.kz/Document/?doc_id=1042116#p os=1;-117 (date of the application: 10.12.2017г.)

9. Law of the Republic of Kazakhstan dated October 29, 2015.