Қазақстандық диеталық ет нарығы: экономикалық аспектілер

Мақсаты – Қазақстанда диеталық ет өндірудің ерекшеліктері мен перспективаларын айқындау, оны тежейтін проблемаларды ашу.

Әдістері – статистикалық, социологиялық, аналитикалық.

Нәтижелер – құс шаруашылығы мен қоян шаруашылығы салаларының дамуы көрсетілген. Диеталық ет нарығын кеңейтудің қосымша мүмкіндіктері талданды: түйеқұс, бөдене, күркетауық және т.б. жұмыста ет пен құс етінің экспорты мен импортына баға берілген, бірнеше жылдар ішіндегі құс шаруашылығы көрсеткіштерінің динамикасы қаралған. Ірі қара мал мен түйеқұстарды өсіру тиімділігіне салыстырмалы талдау жүргізілген. Диеталық ет өндірісін кеңейту процестерін тежейтін себептер жинақталған: жақын және алыс шетелдердің өндіруші елдерінің бәсекелестік артықшылықтары; халықтың тарихи қалыптасқан менталитеті; жарнамалық өнімдердің төмен деңгейі; Түйеқұстар мен қояндардың етіне ветеринариялық сертификаттаудың болмауы, құс тұмауы; инвесторлардың елеусіз қызығушылығы.

Қортынды – кәсіпкерлікті жеңілдікпен кредиттеу, бизнестің осы түрінің қалыптасуы кезеңінде кәсіпорындарды салықтан босату негізінде саланы дамытуды пәрменді мемлекеттік қолдау, өнімді сертификаттау саласында мемлекеттің жәрдемдесуі; инвесторлардың саланың мүмкіндіктерін кеңейту бойынша ғылыми-зерттеу және жобалау-конструкторлық жұмыстарды қолдауы; оны жаңғырту, жаңа жабдықтармен жарақтандыру, экологиялық таза органикалық өнім алу технологияларын жетілдіру қажет. Диеталық ет өндіру экономикалық жағынан тиімді және оны Қазақстан Республикасының аумағында жан-жақты таратуға мүмкіндіктері бар.

1. Давлетов, И.И. Обоснование необходимости производства диетического мяса в рамках федеральной программы «Здоровое питание – здоровье нации» / И.И. Давлетов // Московский экономический журнал. - 2019. - №8. – С. 393-398.

2. Мясо и птица подорожали на 11% за год [Электронный ресурс]. - 2020. - URL: https://news.mail.ru/economics/48881217/? (дата обращения: 4.12.2021).

3. Сельское, лесное и рыбное хозяйство в Республике Казахстан, 2016-2020 [Электронный ресурс]. - 2021. - URL: // https://stat.gov.kz/official/industry/14/publication (дата обращения: 03.01.2022).

4. Масанов Ю. На какие рынки за пределы ЕАЭС Казахстан поставляет мясо [Электронный ресурс]. - 2021. - URL: https://kursiv.kz/news/otraslevye-temy/2021-03/na-kakie-rynki-za-predely-eaes-kazakhstan-postavlyaet-myaso (дата обращения: 12.22.2021).

5. Экспорт и импорт Республики Казахстан по мясу и мясопродуктам за январь-декабрь 2020 г. [Электронный ресурс]. - 2021. - URL: // //https://stat.gov.kz/official/industry/31/statistic/6 (дата обращения: 03.01.2022)

6. В Казахстане дорожают все виды мяса. Инфографика [Электронный ресурс]. - 2020. - URL: https://lsm.kz/myaso-industriya-itogi-2020-god-infografika (дата обращения: 6.12.2021).

7. Сигарев, М.И. Государственное регулирование отрасли птицеводства в Казахстане / М.И. Сигарев, Ж.М. Нуркужаев, Л.Т. Алшембаева // Проблемы агрорынка. - 2020. - №1. – С. 44-49.

8. Стамкулова, К.У. Инновационные технологии в птицеводстве республики Казахстан / К.У. Стамкулова, М.У. Стамкулова // Проблемы агрорынка. -2021. - №2. – С. 116-122.

9. Папуша А. В. Продукция страусоводства и эффективность разведения страусов в северном Казахстане [Электронный ресурс]. - 2020. - URL: http://www.rusnauka.com/18_NPM_2008/Veterenaria/34628.doc.htm(дата обращения: 7.12.2021).

10. Количество производителей мяса индейки в Казахстане может увеличиться до двух [Электронный ресурс]. - 2020. - URL: https://inbusiness.kz/ru/news/kolichestvo-proizvoditelej-myasa-indejki-v-kazahstane-mozhet-uvelichitsya-do-dvuh. (дата обращения: 7.12.2021).

11. Казахстанские кролиководы покрывают лишь 20% спроса [Электронный ресурс]. - 2021. - URL: https://kapital.kz/business/90812/kazakhstanskiye-krolikovody-pokryvayut-lish-20-sprosa.html (дата обращения: 8.12.2021).

12. Кролиководство в Казахстане [Электронный ресурс]. - 2021. - URL: https://mnogo-krolikov.ru/razvedenie-krolikov/krolikovodstvo-v-kazaxstane. (дата обращения: 7.12.2021).

13. Кролиководы просят внести их отрасль в закон [Электронный ресурс]. - 2021. - URL: https://inbusiness.kz/ru/news/proizvoditeli-ustali-prodavat-krolikov-pod-vidom-koshek (дата обращения: 9.12.2021).