ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПАВЛОДАР ОБЛЫСЫНЫҢ АУЫЛДЫҚ АУМАҚТАРЫНДАҒЫ СТАНДАРТТЫ ЕМЕС ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУ

Қазақстандық өңірлік еңбек нарығында жұмыспен қамтудың стандартты емес формаларын қолдану және дамыту мәселелері бойынша әлеуметтік зерттеу нәтижелері ұсынылған. Стандартты, формальды жұмыспен қамту, өзін-өзі жұмыспен қамту, стандартты емес жұмыспен қамту және оның түрлерінің ұғымдық аппаратының түсіндірмесі берілген. Нарықтық жүйеде стандартты емес еңбек қатынастарының ауқымы мен құрылымын бағалауға мүмкіндік беретін Павлодар облысының ауыл тұрғындары арасында жұмыспен қамтудың стандартты емес түрлері туралы халықты сауалнама жүргізу бойынша әлеуметтік сауалнаманың негізгі нәтижелері көрсетілген. АЕМ-де жұмысқа орналасу проблемалары анықталған. Өңірдің ауыл халқының формальды жұмыспен қамтылуы мен өзін-өзі жұмыспен қамтуының арақатынасы белгіленген. Ауыл тұрғындарының ауыл шаруашылық қызмет түрлеріне қызығушылығының төмендеуіне әсер ететін себептер талданған, сонымен қатар облыстың ауылдық аумақтарында тұратындар ресми жұмыспен қамтылмағанда да, ауыл шаруашылық және ауыл шаруашылық емес кәсіпорындарда жұмыс істеуді жөн көретіндерін атап өткен жөн, бұл қазақстандық үрдістерге сәйкес келеді. Ауыл тұрғындарын жұмыспен қамту түрлері бойынша өзін-өзі сәйкестендіру жүргізілді және ауыл тұрғындары арасында жеке бизнесті кеңейту перспективалары анықталды. Павлодар облысының ауылдық жерлердегі кәсіпкерлік мүмкіндіктері бағаланған, алайда сауалнама қорытындысы бойынша ауылда тұратындардың көпшілігі агробизнес саласында жұмыс істеу үшін қолайлы жағдайды көрмейтіндігін айтады. Ауыл шаруашылық емес қызметті дамыту мәселелері ашылған. Жұмыспен қамтылған халықтың еңбек қызметіне қатынасы анықталды, мүдделі еместіктің объективті себептері анықталған. Ауылдық елді мекендерде стандартты емес жұмыспен қамтудың өсуі ауыл еңбегінің деңгейін арттыруға және халық табысының артуына ықпал етеді деген қорытынды жасалды.

rural areas, labor market, regulation, non-standard, informal employment, self-employment, agricultural enterprises, business, employers, workers, ауылдық аумақтар, еңбек нарығы, реттеу, стандартты емес, бейресми жұмыспен қамту, өзін-өзі жұмыспен қамту, ауыл шаруашылығы кәсіпорындары, бизнес, жұмыс берушілер, қызметкерлер, сельские территории, рынок труда, регулирование, нестандартная, не- формальная занятость, самозанятость, сельскохозяйственные предприятия, бизнес, работодатели, работники

1. Современное состояние рынка труда в Казахстане: брошюра / под ред. З.К. Шаукеновой.- Астана:Казахстанский институт стратегических исследований при Президенте Республики Казахстан, 2017. - 100 с.

2. Беспалый, С.В. Сельский рынок труда: особенности регионального регулирования / С.В Беспалый, А.С. Нарынбаева, Л.И. Кашук// Проблемы агрорынка.- 2018.- №4.-С. 209-214.

3. Ермолаева, С.Г. Рынок труда: учебное пособие / С.Г. Ермолаева. - Екатеринбург: Уральский университета, 2015. - 108 с.

4. Кашепов, А.В. Рынок труда: проблемы и решения: монография / А.В. Кашепов, С.С. Сулакшин, А.С. Малчинов. - М.: Научный эксперт, 2008.- 232 с.

5. Притворова, Т.П. Нестандартная занятость в экономике Казахстана: масштабы, динамика, регулирование: коллективная: монография / Т.П. Притворова.- Алматы: New book, 2018.- 335 с.

6. Гимпельсон, В.Е. В тени регулирования: неформальность на российском рынке труда: монография/ В.Е. Гимпельсон, Р.И. Капелюшников.- М.: Высшая школа экономики, 2014. -535 с.

7. Shelomentseva, V.P. Self-employment of economically active population in the region / V.P. Shelomentseva, S.V. Bespalyy // Bulletin of the Karaganda University. Series «Economics». -2019.-№2.-P. 80-87.

8. Социальный портрет самозанятого населения в южных регионах Республики Казахстан.-Алматы: Казстатинформ, 2018.-124с.

9. Кязимов, К.Г. Регулирование рынка труда и занятости населения: монография / К.Г. Кязимов. - М.: Берлин: Директ-Медиа, 2017. - 203 с.

10. Беспалый, С.В. Устойчивое развитие региона на примере Баянаульского района Павлодарской области / С.В. Беспалый, Л.И. Кашук, М.К. Каримбергенова // Проблемы агрорынка.- 2019.-№2.-С. 61-67.