ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА СҮТ ӨНДІРУ: ЖАҒДАЙЫ МЕН МӘСЕЛЕЛЕРІ

Қазақстанда сүт өндірісін ұйымдастыруға жүйелі көзқарас зерттелген, оның тұрақты дамуын тежейтін себептер анықталған. Шаруашылық жүргізудің әртүрлі формаларының қызмет ету ерекшеліктері көрсетілген. Сүт малының өнімділігін арттыруға қатысты өнім бірлігіне өндірістік шығындардың озыңқы өсу үрдісі қарастырылған. Авторлар республикада сүт өндірісін технологиялық жаңғырту және инновациялық процестерге көшу қажеттігін атап өткен. Саланы қарқындату факторы ретінде технологиялық операцияларды автоматтандырудың шетелдік және отандық тәжірибесі зерттелген. Отандық асыл тұқымды ресурстардың тапшылығын және құнажындар импортына қалыптасқан әлемдік жоғары бағаларды ескере отырып, технологиялық инновацияларға трансформацияның дәйектілігі көрсетілген. Сүт жинауды автоматтандырылған басқару әдістерін кешенді зерттеу және бейімдеу мақсатында үш модельдік шаруашылықтарға зерттеу жүргізілген. Олардың қазіргі жағдайы, жер, еңбек және қаржы резервтерінің әлеуеті ұсынылған. Ең аз шығынмен, жануарлардың ең жоғары өнімділігімен сүт шикізатын алуды автоматты реттеу механизмін іске асырудың артықшылықтары мен тежейтін факторлары, биологиялық объектілермен тікелей өзара әрекеттесумен негізделген сауу ерекшеліктері анықталған. Технологиялық операциялардың орындалуын есепке алуды, жоспарлауды, бақылауды және талдауды қамтамасыз ететін табынды кешенді басқарудың өзектілігі қарастырылған. "Табынды басқару" бағдарламалық жүйесінің модельдік шаруашылықтар бөлінісінде сүт өндірісіндегі шығындарды азайтуға, атап айтқанда, ауруды бастапқы кезеңдерде анықтау кезінде маститтің алдын алу тұрғысынан әсер ету есебі жүргізілді.

производство, молоко, модернизация, технологии, инновации, автоматизация, модельное хозяйство, земельные, трудовые, финансовые ресурсы, управление стадом, роботизация, өндіріс, сүт, жаңғырту, технологиялар, инновациялар, автоматтандыру, модельдік шаруашылық, жер, еңбек, қаржы ресурстары, табынды басқару, роботтандыру, production, milk, modernization, technologies, innovations, automation, model economy, land, labor, financial resources, herd management, robotization

1. Иванов, Ю.А. Автоматизация процессов как фактор модернизации животноводства и его инновационного развития [Текст] / Ю.А. Иванов, Н.Н. Новиков //Journal of VNIIMZH.- 2013, №1 (9). -С. 62-69.

2. Жуков, А. Автоматизация в животноводстве. Две стороны одной медали /А. Жуков// Белорусское сельское хозяйство.- (http//www.agriculture.by/articles/tehnika-i-tehnologii/avtomatizacija-v-zhivotnovodstve.-dvestorony-odnoj-medal).

3. Суровцев, В.Н. Определение экономической эффективности различных способов содержания крупного рогатого скота / В.Н.Суровцев, Ю.Н. Никулина // Практическое занятие.- (http//www.myshared.ru/slide/ 822784).

4. Полушная, С. Современная система контроля животных на молочном комплексе / С. Полушная // Практическое занятие. - (http://fs-1.5mpublishing.com/agritimes/cowlon-gevity2015/confrence2015pdf.).

5. Трофимов, А. Овощи за стеклом. Как снизить затраты на производствоовощей в защищённом грунте / А. Трофимов // Агротехника и технологии.- (https://www.agroin-vestor.ru/technologies/article/29544).

6. Государственная программа развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2017-2021 гг. [Текст].- Астана: Указ Президента Республики Казахстан, 2016.- 23 с.

7. Чиндалиев, Е.А. Рациональное использование скота зарубежной селекции [Текст] / Е.А. Чиндалиев// Agroalem.- 2013.- №04(45).-С. 64-67.

8. Макдональд, Л. Качество молока и управление маститом: практическое занятие. - 2019.- (http://www.delaval.com/globalassets / russia/news/19.03-pdk-7.0/presentations/-.--pdf).