ПРОБЛЕМЫ УСТОЙЧИВОГО ФУНКЦИОНИРОВАНИЯ ПРОДОВОЛЬСТВЕННОЙ СИСТЕМЫ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

Қазақстанның азық-түлік жүйесінің даму үдерісі зерттелді, оның тұрақтылығына сипаттама берілді, осы жүйені құрайтын элементтерге (өндірістік - ауыл шаруашылығы және қайта өңдеу өнеркәсібі, маркетингтік, тұтыну) бағалау жүргізілді. Негізгі сегменттердің серпіні қарастырылды және олардың тұрақты жұмыс істеуін тежейтін мәселелер анықталды. Ауыл шаруашылығы өндірісінің нақты көлемінің өсуіне (соңғы 6 жылда ол 103%-ды құрады) қарамастан, отандық шикізаттың басым бөлігі өнеркәсіптік қайта өңдеуден өтпейді (ауыл шаруашылығы өнімінің үштен бірінен аз өңделеді), сонымен қатар дайын азық-түлік импорттың негізгі бөлігін құрайды. Бөлшек сауданың нақты көлемі баяу қарқынмен өсуде (қарастырылып отырған кезеңде 1,3%-ға өсім байқалады), ал бөлшек тауар айналымындағы азық-түлік тауарларының үлес салмағы 31-ден 28%-ға дейін төмендеді. Осы аспектілерді неғұрлым егжей-тегжейлі зерттеу мақсатында өндірілетін және тұтынылатын азық-түліктің түрлік ерекшеліктері негізінде қалыптасатын кіші жүйелер қалыптастырылды, олардың жай-күйі қаралды. Мақалада кіші жүйелердің дамуының теңгерімсіздігі көрсетілген, бұл халықты тамақтандырудың ұтымсыз құрылымын сипаттай отырып, тұтыну элементінде көрініс табады. Республиканың азық-түлік жүйесін дамытуда сұраныс пен ұсыныстың ара қаты- насындағы сәйкессіздіктің өсуін, азық-түлік қозғалысы процесіндегі артық шығындарды тудыратын және оның тұрақтылығын төмендететін мәселелер талданған.

сельское хозяйство, продовольственная система, перерабатывающая промышленность, торговля, инфраструктура, спрос, предложение, потребители, продовольственные ресурсы, конкуренция, ауыл шаруашылығы, азық-түлік жүйесі, қайта өңдеу өнеркәсібі, сауда, инфрақұрылым, сұраныс, ұсыныс, тұтынушылар, азық-түлік ресурстары, бәсекелестік, agriculture, food system, processing industry, trade, infrastructure, demand, supply, consumers, food resources, competition

1. Лагодич Л.В. Устойчивое развитие продовольственного рынка Республики Беларусь: теория и методология. - Минск, 2015. - 256 с.

2. Пшенцева А.И. Мировая продовольственная система. - Саратов: ФГБОУ ВО Саратовский ГАУ, 2016. - 96 с.

3. Боткин О., Сутыгина А., Сутыгин П. Аргументы к методике определения уровня продовольственной независимости // АПК: экономика, управление.- 2016.- №3.- C.22-30.

4. Зимина Л.И., Глухова Т.В. Формирование системы регулирования регионального продовольственного рынка // Регионология. - 2010. - №2. - С. 93-102.

5. Касьянов А.А. Продовольственная система России в глобализирующемся мире [Электронный ресурс].- 2017.- URL: https://eeeregion.ru/article/4944/ (дата обращения: 19.07. 2018 г.).

6. Ананьева О.М. Управление устойчивостью системы продовольственного обеспечения: автореф. дис…. к.э.н. - Саранск: Морд. гос. ун-т им. Н.П. Огарева, 2011.- 20 c.

7. Зельдер А.Г. Устойчивое развитие аграрной сферы: состояние и приоритеты // Экономика сельскохозяйственных и перерабатывающих предприятий. - 2006.- № 6. - С. 14-16.

8. Ильина З.М. Устойчивость развития продовольственной системы: методические аспекты // Весці нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Серия аграрных навук. - 2013. - №2. - С. 9-19.

9. Кормушин Е.Д., Саушева О.С. Формирование системы продовольственной безопасности: национальный и региональный уровень // Вестник МГУ.- 2007.- №1. - С. 36-40.

10. Тинасилов М.Д. Инновационная экономика в странах Центральной Азии (на примере Казахстана и Кыргызстана): теория, методология, практика.- Алматы: КазНТУ, 2012. - 245 с.

11. Умбиталиев А.Д. Приоритеты развития и механизмы управления агропромышленным комплексом в контексте обеспечения продовольственной безопасностью Республики Казахстан. - Шымкент: Әлем, 2014.- 200 с.