ПРОИЗВОДСТВО МОЛОКА В ЛИЧНЫХ ПОДСОБНЫХ ХОЗЯЙСТВАХ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

Сүт, оның ішінде сиыр сүті өндірісінің негізгі экономикалық көрсеткіштері қарастырылған. Соңғы 5-7 жылда оның өндірісі, экспорты мен импорты көлемінің, жеке қосалқы шаруашылықтарда ұсталатын сиырлардың өнімділігінің серпіні келтірілген. Халықаралық сүт саудасының үрдісі анықталған, оның негізгі үлесі Еуразиялық экономикалық одақ елдеріне - Ресей мен Беларуське тиесілі. Сүт өндірісінің айтарлықтай өсуі 2011-2017 жж.байқалады. Түркістан және Атырау облыстарында сауын сиырлардың неғұрлым көп өнімділігі анықталған. Фермерлік шаруашылықтар мен ауыл тұрғындары ауыл шаруашылығы кәсіпорындарынан сүт алу бойынша орта есеппен артта қалып отыр, айырмашылық - ірі өндірушілердің пайдасына 3 есе болады. Ақмола және Солтүстік Қазақстан облыстарының жеке қосалқы шаруашылықтарында сүт неғұрлым көп екені көрсетілген. Сауалнама жүргізілді, оның нәтижелері бойынша Ақмола облысының тұрғындары арасында отбасының орташа мөлшері, ІҚМ басы, жемшөп шығыны анықталды. 1 бас сиыр малын ұстау шығындары, қоректену рационы туралы ақпарат зерттелді. Республика бойынша орташа айлық жалақы алу үшін тұрақты табысы жоқ ауыл тұрғынына кемінде бес сиыр ұстау ұсынылады.

производство молока, личные подсобные хозяйства, сельскохозяйственные товаропроизводители, поголовье скота, корма, рацион питания, экспорт, импорт, доходы, сүт өндіру, жеке қосалқы шаруашылықтар, ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер, мал басы, жем, азық рационы, экспорт, импорт, кірістер, milk production, personal subsidiary farms, agricultural producers, livestock popula- tion, feed, diet, export, import, incomes

1. E. Захарова. Производство молока в ЛПХ - миф. [Электронный ресурс]-2016.- URL: http:// www.dairynews.ru/news/tsentr- izucheniya-molochnogo-rynka-proizvodstvo- mo.html (дата обращения: 25.10. 2018).

2. А.Б. Молдашев, Г.А. Никитина. Агроөнеркәсіп саясаты саласындағы Қазақстанның Еуразиялық экономикалық Одақ елдерімен өзара іс қимылын оңтайландыру бағыттары // Аграрлық нарық проблемалары.- 2018.- № 1.-Б. 7 -15.

3. Отчет по результатам исследования. Переработка молока и производство сыра в Республике Казахстан.-Алматы, 2017: ТОО ARG group.- 63 с.

4. Н.А. Баранова. Ауыл шаруашылығы мекемелерін дамыту стратегияларын қалыптастыру // Аграрлық нарық проблемалары.- 2017.- № 4.-Б. 99 -106.

5. Т. Есполов, Г.Р. Мадиев, А.Б. Бекбосынова. Қазақстан Республикасы АӨК-нің инвестициялық үдерісін дамытудың экономикалық және құқықтық тетіктері // Аграрлық нарық проблемалары.- 2017.- № 2.-Б.15-22.

6. Г.В. Терзова и др. Экономика организаций (предприятий): методические указания к выполнению курсового проекта.- Пенза: РИО ПГСХА, 2012.-155 с.

7. Крапчина Л.Н., Котова Л.Г. Инновации в производстве молочной продукции - основа конкурентоспособности отечественных предприятий // Продовольственная политика и безопасность. - 2015.- № 2.- С. 16-28.

8. Л.А. Киркорова и др.Роль личных подсобных хозяйств в развитии молочного скотоводства (опыт России, Украины, Беларуси) // Известия Санкт-Петербургского государственного аграрного университета.- 2014.-№1.- С. 18-25.

9. Ю.В. Столярова, О.А. Столярова. Совершенствование государственной поддержки молочного скотоводства региона //Регональная экономика: теория и практика.- 2017.-№5.- С. 58-61.