Нәтижеге бағдарланған Қазақстан Республикасының мал шаруашылығы саласындағы цифрландыру
https://doi.org/10.46666/2021-4.2708-9991.05
Аңдатпа
Тақырыптың өзектілігі шығындарды нақты оңтайландыру және қаражатты тиімді бөлу есебінен аграрлық сектордың рентабельділігін арттыруға мүмкіндік беретін мал шаруашылығы саласында цифрлық технологияларды пайдаланудың маңыздылығымен айқындалады.
Мақсаты - республиканың мал шаруашылығындағы цифрландырудың қазіргі жай-күйін бағалау, оның артықшылықтары мен дамуының негізгі бағыттарын анықтау.
Әдістері – фактілерді талдау, жүйелеу, жинақтау және іріктеу, олардың арасындағы байланысты орнату.
Нәтижелері – малдарды бақылау жүйесі, оларды сәйкестендіру механизмі, өндірістік кезеңдерді автоматтандыру және роботтандыру процестері көрсетілген. Мақсатты көрсеткіштер: өндіріс көлемін ұлғайту, шығындарды азайту және оның тиімділігін, еңбек өнімділігін арттыру, өнім сапасын арттыру, қоршаған ортаға теріс әсерді азайту талданған. SWOT талдауы осы саладағы цифрлық трансформацияның күшті және әлсіз жақтарын, сондай-ақ қоршаған орта қауіптерінің мүмкіндіктерін анықтау үшін жүргізілген. Ақмола облысында мал шаруашылығы өнімдерін алу кезінде цифрлық процестерді қолдану тәжірибесі зерттелген.
Қортындылар – ақпараттық жүйелер шаруашылық жүргізуші субъектілерді басқаруды және өнімдердің толық өндірістік циклін бақылау мақсатында ветеринариялық қызметтермен мемлекеттік-жеке платформаға біріктірілуі тиіс. Цифрлық бағдарламалар азық-түлік қауіпсіздігі мәселелерін шешуге, сондай-ақ ауыл халқының өмір сүру деңгейін арттыруға мүмкіндік береді. Ауыл шаруашылығындағы цифрландырудың қағидаттық ерекшеліктері отандық мал шаруашылығы кешенінің бәсекеге қабілеттілігін, инвестициялар тартуды, мал ауруының деңгейін төмендетуді, жоғары сапалы азық-түлік тауарларын шығаруды қамтамасыз етеді.
Авторлар туралы
Р. Қ. КонуспаевҚазақстан
Конуспаев Руслан Құрманғажыұлы - негізгі автор; экономика ғылымдарының кандидаты; «Бизнес және қызметтер» кафедрасының қауымдастырылған профессоры
020000 Абай көш., 76, Көкшетау қ.
Ә. Т. Байғарина
Қазақстан
Байғарина Әлия Тұрғанқызы; Ph.D докторы; «Бизнес және қызметтер» кафедрасының дәріскері
020000 Абай көш., 76, Көкшетау қ.
Т. А. Таипов
Қазақстан
Таипов Тимур Алчинович; экономика ғылымдарының кандидаты, профессор; «Қаржы» кафедрасының профессоры
050035 Жандосов көш., 59, Алматы қ.
Әдебиет тізімі
1. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын бекіту туралы [Электрондық ресурс].– 2017.- URL: http://https://adilet.zan.kz (қаралған күні: 05.09.2021).
2. Кантарбаева, Ш.М. Қазақстанның аграрлық секторындағы цифрлық экономиканың негігі трендтері / Ш.М. Кантарбаева, С.Сұлтанбайұлы, С.Т.Жумашева // Проблемы агрорынка.- 2021.-№2.-Б.46-54.
3. Буклагин, Д.С. Цифровые технологии и системы управления в животноводстве / Д.С.Буклагин // Техника и технологии в животноводстве.-2020.-№4.-С.105-112.
4. Zhumaxanova, К.М. The current state of agriculture digitalization: problems and ways of solution /K.M.Zhumaxanova, Z.K.Yessymkhanova, R.G.Yessenzhigitova, A.T.Kaydarova // Central Asian Economic Review.-2019.-№5.-P.144–106.
5. Иванов, Ю.А. Цифровое животноводство: перспективы развития/ Ю.А. Иванов // Вестник ВНИИМЖ.-2019.-№1.-С.4-7.
6. Морозов, Н.М. Цифровые автоматизированные технологии в животноводстве - основа модернизации отрасли / Н.М. Морозов // Вестник ВНИИМЖ.-2018.-№2.-С.61-69.
7. Годин В.В. Сельское хозяйство в цифровую эпоху: вызовы и решения/ В.В.Годин, М.Н.Белоусова, В.А.Белоусов, А.Е. Терехова // E-Management.- 2020.- № 1.- С. 4-15.
8. Алтайбаева, Ж.К. Агроөнеркәсіптік өндіріс субъектілерін ғылыми-ақпараттық сүйемелдеудің мал шаруашылығы саласының нәтижелілігіне әсері / Ж.К. Алтайбаева, В.П. Шеломенцева, Д.З. Айгужинова // Проблемы агрорынка.- 2021.-№1.-Б.74-82.
9. Насамбаев, Е.Г. Эффективность применения нового оборудования в мясном скотоводстве Республики Казахстан/Е.Г. Насамбаев, А.И. Гиззатова, А.Б. Ахметалиева, С.М. Есенгалиева, Е.А. Батыргалиев // Достижения науки и техники АПК.-2020.-№5.-С.88-90.
10. Smagulova, Sh.A. Digitalization of agriculture in the Republic of Kazakhstan: experience and problems / Sh.A. Smagulova //Problems of AgriMarket.-2020.-№1.-P.149–155.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Конуспаев Р.Қ., Байғарина Ә.Т., Таипов Т.А. Нәтижеге бағдарланған Қазақстан Республикасының мал шаруашылығы саласындағы цифрландыру. Аграрлық нарық проблемалары. 2021;4(4):50-56. https://doi.org/10.46666/2021-4.2708-9991.05
For citation:
Konuspayev R.K., Baigarina A., Taipov T.A. Result-oriented digitalization in livestock production sector of the Republic of Kazakhstan. Problems of AgriMarket. 2021;4(4):50-56. (In Kazakh) https://doi.org/10.46666/2021-4.2708-9991.05