ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ФЕРМЕРЛЕРІНІҢ ЭЛЕКТРОНДЫҚ ПЛАТФОРМАЛАРДЫ ҚОЛДАНУЫН ДИСПЕРСИЯЛЫҚ ТАЛДАУ

Жүргізілген зерттеу материалдарында Қазақстан Республикасы фермерлерінің электрондық платформаларды (е-платформалар) пайдаланудың маңыздылығы мен осы процестің мәні қаралды. "Цифрлық Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасының негізгі мақсаты - ел халқының өмір сүру сапасын жақсарту, оның шеңберінде цифрлық технологиялар шаруа (фермер) қожалықтарының өндіріс көлемі мен кірістілігін арттыруға бағытталған. Он мыңнан астам ауыл кәсіпкерлері сауалнамалардың сұрақтарына электрондық форматта жауап берілді, бұл республиканың ауыл шаруашылығы өндірісінде коммуникациялық технологияларды қолдану деңгейіне баға беруге мүмкіндік берді. Бұл жұмыстың ғылыми жаңалығы аграрлық секторды дамыту үшін цифрландыруды пайдалану дәрежесіндегі айырмашылықты анықтау үшін Фишердің бір факторлы дисперсиялық талдауын және Ливин статистикасын пайдалану болып табылады. Фермерлердің жас санаттарына байланысты шаруашылықты оңтайлы жүргізу үшін ақпарат алу мақсатында бағдарламалық қамтамасыз ету жүйелерін қолдануда айырмашылықтар мен ұқсастықтар анықталған. Ауылшаруашылық тауар өндірушілерінің электронды платформаларды қолдануына дисперсиялық талдау жүргізу үшін негіз болатын алпыс төрт ауыспалы жиналған деректер болды, содан кейін эмпирикалық нәтижелер жалпыланған. Ауыл шаруашылығындағы жаңа ақпараттық технологиялар тәуекелдерді азайтуға, адам факторын болдырмауға, шығындарды азайтуға және ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыруға мүмкіндік береді деген қорытынды жасалды. Цифрлық схемалар дақылдарды жоспарлаудың, дақылдарды цифрлық модельдеудің, малдардың жемін есептеудің ажырамас бөлігі болады.

аграрлық сектор, цифрлық экономика, фермерлер, ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігі, онлайн қызметтер, цифрлық технологиялар, электрондық платформалар, жаңғырту, бәсекеге қабілеттілік

1. «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы [Электрондық ресурс].-2017.- URL: http://www.primeminister.kz/kz/documents/ gosprograms/cifrovoi-kazahstan (қаралған күні: 05.11.2020).

2. Денисова, О.К. Экономические аспекты применения технологии точного земледелия в Восточно-Казахстанской области / О.К. Денисова, М.В. Козлова //Проблемы агрорынка. - 2018. - №1. - С. 163-170.

3. Baygabulova, K.K. Digitalization as a factor of innovative development of dairy industry of the Republic of Kazakhstan / K.K. Baygabulova, Y.A. Akhmedyarov, G.K. Altybaeva //Problems of AgriMarket.-2019.-№2.-146-152 p.

4. Smagulova, Sh.A. Digitalization of agriculture in the Republic of Kazakhstan: experience and problems/ Sh.A. Smagulova // Problems of AgriMarket. - 2020. - №1. - 149-155 p.

5. Жумашева, С.Т. Цифровизация как основа инновационного потенциала аграрного производства Казахстана/ С.Т. Жумашева, А. Муханова, Ж.Б. Смагулова// Проблемы агрорынка. - 2020. - №2. - С. 45-52.

6. Тусаева, А.К. Цифровые технологи в сельскохозяйственном производстве Алматинской области Республики Казахстан/ А.К. Тусаева, Б.Ж. Утеев, А.С. Нургожаев// Проблемы агрорынка. - 2020. - №2. - С. 82-88.

7. Акимов, В.В. Антикризисное управление пастбищными территориями Казахстана на основе автоматизированной информационной системы/ В.В. Акимов, К.Б. Жуманазаров, Ж.К. Мизамбекова// Проблемы агрорынка. - 2020. - №3. - С. 21-27.

8. Baymuhanov, A.B. Modern "Herd management" system on the example of model dairy farms/ A.B. Baymuhanov, G.Ya. Guseva// Problems of AgriMarket. - 2020. - №3. - 156-163 p.

9. Утегулова, Б.С. Цифрлық технологиялар негізінде АӨК жаңғырту/ Б.С. Утегулова, Ж.Қ. Жарылқасын// Проблемы агрорынка. - 2020. - №3. - 35-42 б.

10. Конуспаев, Р.Қ. Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығындағы жаңа технологиялар/ Р.Қ. Конуспаев, Т.Ж. Демесінов, Т.А. Таипов// Проблемы агрорынка. - 2020. - №1. - 34-40 б.

11. Lamontagne-Godwin J., Williams F. E., Aslam N., Cardey S., Dorward & M. Almas P. Gender differences in use and preferences of agricultural information sources in Pakistan [Electronic resource].- 2018.- URL: https://www. tandfonline.com/ doi/ full/10.1080/1389224X.20 18. 1491870 (date of access: 02.11.2020).