ЭКОЛОГИЯЛЫҚ АГРАРЛЫҚ ӨНДІРІСТІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

Экологиялық және экономикалық принциптерге сәйкес келетін жабық цикл идеясына негізделген елдегі экологиялық Ауыл шаруашылығын дамытудың теориялық және практикалық бағыттары негізделген. Осы мәселе бойынша отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектері зерттелген. Павлодар облысының мысалында ауыл шаруашылығы өндірісінің негізгі экономикалық көрсеткіштері талданған: аграрлық сектордың жалпы өнімінің серпіні; жұмыс істеп тұрған ауыл шаруашылығы кәсіпорындары мен шаруа (фермер) қожалықтарының саны; жер қорын жер санаттары бойынша бөлу. Жер ресурстарын қорғау саласындағы экологиялық заңнаманың бұзылуы туралы және саладағы қалдықтардың көлемі туралы ақпарат келтірілген. Агроөнеркәсіптік кешендегі өндірістік қызметті экологияландырудың негізгі ережелерін іске асыруға кедергі келтіретін проблемалар анықталды. Отандық және шетелдік ғалымдардың дәлелдерін жинақтай отырып, қайталама ресурстарды пайдалану негізінде агроқұрылымдардың жұмыс істеу тетігін әзірлеу және енгізу қажеттілігі көрсетілген, оны іске асыру болашақта қолданылатын технологияларды жан-жақты талдау арқылы қалдықтарды азайту қағидатын іске асыра отырып, экологиялық таза өнімдер нарығын кеңейтуді қамтамасыз ете отырып, қайта өңдеу кәсіпорындарының өндірістік қуаттарын жаңғыртуға мүмкіндік береді. Ұтымды өндіріс модельдері көрсетілген: аутсорсинг және инсорсинг. Экологиялық инновацияларды, экологиялық сақтандыруды, мемлекеттік-жекешелік әріптестік құралдарын пайдалануды мемлекеттік қолдау, табиғатты ұтымды пайдалану қағидаттарының сақталуын бақылауды күшейту, ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді экономикалық ынталандыру шаралары ұсынылған.

агроөнеркәсіптік кешен, экологиялық ауыл шаруашылығы, өндірісті экологияландыру, мемлекеттік-жеке меншік әріптестік, ресурстарды үнемдеу, қалдықтарды азайту, сақтандыру, мемлекеттік қолдау

1. Воинов, В.В. Развитие экологического сельского хозяйства Германии / В.В. Воинов // Международный студенческий научный вестник. - 2018. - № 3-С. 1208-1210.

2. Статистический сборник «Сельское, лесное и рыбное хозяйство в Республике Казахстан. Комитет по статистике МНЭ РК [Электронный ресурс].- 2018.-URL: http//www. stat.gov.kz (дата обращения: 09.06.2020).

3. Кодекс Республики Казахстан от 9 января 2007г. № 212 «Экологический кодекс Республики Казахстан» [Электронный ресурс].- 2007.- URL: http//www.adilet.zan.kz (дата обращения: 08.06.2020).

4. Национальный доклад по переходу РК к зеленой экономике за 2017-2018 годы (проект). Министерство экологии, геологии и природных ресурсов РК. Международный центр зеленых технологий и инвестиционных проектов [Электронный ресурс].- 2019.- URL: http//www.igtipc.org (дата обращения: 09.06.2020).

5. Вишняков, Я.Д. Эколого-ориентированное развитие предприятий агропромышленного комплекса и опережающая подготовка кадров в области агроэкологического менеджмента / Я.Д. Вишняков, С.П. Киселева, Л.В. Маколова, В.В. Фам, Х.Т. Ву // Управление. -2019. -№ 2. - С. 24-32.

6. Шкуратов, А.И. Стратегические императивы управления экологической безопасностью в аграрном секторе экономики / А.И. Шкуратов // Вопросы государственного и муниципального управления. - 2017. - № 4. - С. 207-225.

7. Баширова, А.А. Экологические инновации в сельском хозяйстве: место и роль в системе инноваций / А.А. Баширова, Г.М. Гимбатов // Региональные проблемы преобразования экономики.- 2015.-№6. - С.11-15.

8. Арынова, З.А. Аграрлық секторды мемлекеттік қолдаудың мемлекеттік реттеудің элементі ретінде қажеттілігі және рөлі / З.А. Арынова, Л.К. Кайдарова // Проблемы агрорынка. -2017. - №1. - Б.71-78.

9. Кайдарова, Л.К. Экологизация производства пищевой промышленности Республики Казахстан / Л.К Кайдарова, Ш.Ж.Рахметуллина // Проблемы агрорынка. -2019. - №1. - С.121-129.

10. Витухин, А.Д. Зарубежный опыт эколого-экономического регулирования и оценки ущерба от загрязнения окружающей среды (на примере Европы, США, Японии) / А.Д. Витухин // Проблемы рыночной экономики. - 201-8. - № 4. - С. 69-76.