ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АСТЫҚ ЭКСПОРТЫ

Мақалада Қазақстандағы астық нарығын дамыту проблемалары талданады. Зерттеудің мақсаты - қазіргі нарықтық бәсекелестік жағдайында олардың жұмыс істеу тұрақтылығын арттыруға бағытталған астық саласының шаруашылық жүргізуші субъектілерінің бәсекеге қабілеттілігі бойынша әзірлемелерді жалпылау. Авторлар келесі міндеттерді алға қойған: астық кешенінің бәсекелестік артықшылықтарының ерекшелігі мен мәнінің теориялық негіздерін талдау, оның тұрақты дамуына әсер ететін факторларды анықтау және жүйелеу, бәсекеге қабілеттілікті арттырудың негізгі әдістері мен құралдарын көрсету, республиканың астық өндіруші кәсіпорындарының қалыптасқан даму жағдайын бағалау. Жүргізілген зерттеулер негізінде Қазақстан Республикасында дәнді дақылдар өндірісінің бәсекеге қабілеттілігін арттырудың перспективалық бағыттарын анықтауға мүмкіндік беретін жеткізушілермен, бәсекелестермен, байланыс аудиториясымен тиімді қатынастар құру, үйлестіру байланыстарын ұйымдастыру, маркетингтік қызмет арқылы олардың өндірістік-технологиялық, ұйымдастырушылық-басқарушылық, қаржы-экономикалық әлеуетінің көрсеткіштерін талдаудан тұратын астық шаруашылығы құрылымдарының рентабельділігін анықтаудың кешенді әдістемесі ұсынылды. Тұжырымдалған ұсыныстарды іске асыру қазақстандық ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің позицияларын күшейтеді, жоғары сапалы өнім көлемін өсіруге ықпал ететін болады, бұл республикаға әлемдік астық нарығында бәсекелестік күресте жеңіске жетуге мүмкіндік береді.

агроөнеркәсіптік кешен, өндіріс, бидай, өнімдер, нарық, бәсекеге қабілеттілік, экспорттық әлеует, сыртқы сауда, экспорттаушы елдер, маркетингтік қызмет

1. Trade Map// Trade statistics for international business development [Electronic resource].- 2019.- URL: http://www.trademap.org/ (date of access: 28.05.2020).

2. Аймурзина, Б.Т. Қазақстанның аграрлық секторының азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі ролі / Б.Т. Аймурзина, М.Ж. Каменова, М. Батай //Проблемы агрорынка.- 2019.-№2.- Б. 20-26.

3. Нұртазина, Г.С. Қазақстанның агроөнеркәсіптік кешенінің экспорттық әлеуеті/ Г.С. Нұртазина // Проблемы агрорынка.-2019. -№3.- Б. 174-180.

4. Daulika, P. Analysis on export competitiveness and factors affecting of natural rubber export prıce in Indonesia/ P.Daulika, Ch.Peng, N.Hanani // Agricultural Socio-Economics Journal.- 2020.-№1.- P. 39-44.

5. Комитет статистики Министерства национальной экономики Республики Казахстан [Электронный ресурс].- 2019.- URL: http:// www.stat.kz. (дата обращения: 28.05.2020).

6. Terin, M. Türkiye kanatlı eti sektörünün uluslararası rekabetçiliğinin seçilmiş ülkelerle karşılaştırılmalı analizi / M. Terin, F. Yavuz //Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi.- 2019.-№22.- P. 189-195.

7. Ivanova, I. On measuring complexity in a post-industrial economy: The ecosystem’s approach / I. Ivanova, N. Smorodınskaya, L. Leydesdorff // Quality & Quantity.- 2020.- №54.- P. 197-212.

8. Obadi, S.M. Revealed Comparative Advantage and Competitiveness in the EU-28 and the USA/ S.M. Obadi //Economic Review.- 2016.-№45.- P. 243-259.

9. Zhaishylyk N., Fang Sun // Kazakhstan’s revealed comparative advantages in agricultural exports // Advances in Economics, Business and Management Research (AEBMR): International conference «Transformations and Innovations in Management ICTIM-17»,2017.-V.37.-P.117-124.

10. Sargsyan A. Export competitiveness: assessment through the Balassa index (the case of Armenia) [Electronic resource].- 2018.- URL: http:// www.preprints.org (date of access: 15.07. 2020).