ЕАЭО ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЭКСПОРТҚА БАҒДАРЛАНҒАН АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ӨНІМІН ӨНДІРУ

Қазақстанда және ЕАЭО-ға қатысушы елдерде экспортқа бағдарланған аграрлық өнім өндіруді мемлекеттік қолдау шараларының жүйесі қарастырылған, оны жетілдірудің бағыттары айқындалған. 2015-2019 жылдары жалпы ішкі өнім, ауыл шаруашылығының жалпы өнімі, ондағы өсімдік шаруашылығы саласының үлес салмағы өндірісінің орташа көрсеткіштері ұсынылды. Отандық азық-түлік экспортының перспективалары зерттелген, осы мақсатта әрбір саланың ауыл шаруашылығына мамандануын күшейту қажет. Авторлар қазіргі уақытта фитосанитариялық шаралар реттелмеген, қолдау деңгейін есептеудің бірыңғай әдістемесі, асыл тұқымды өнімді алуға қойылатын біріздендірілген талаптар, малдарды сәйкестендірудің бірыңғай тәртібі, зертханалық зерттеулер мен ветеринариялық бақылау жүргізудің бірыңғай қағидалары жоқ екенін атап өткен. Еуразиялық экономикалық одақ мемлекеттерінің бірыңғай нарығын қалыптастыру, сондай-ақ салалық бағдарламаларды әзірлеу мақсатында республиканың АӨК салаларын дамытудың қазіргі құралдары мен тетіктерін жүйелеу және үйлестіру талап етіледі. Мақалада ішкі нарықтың қажеттіліктерін қамтамасыз етуге және экспортты ілгерілету жөніндегі орталықтандырылған саясатты жүзеге асыруға бағытталған АӨК-ті дамытуды жүйелі мемлекеттік қолдау қажеттігі негізделеді. Экологиялылық - Қазақстанның сыртқы өткізу нарығындағы ұстанымын нығайтуға ықпал ететін республикадағы тамақ өнімдерінің басты бәсекелестік артықшылықтарының бірі екені көрсетілген. Қазақстандық аграрлық өнім экспортының құрылымы қосылған құны жоғары ауыл шаруашылығы тауарларының пайдасына шикізат үлесін азайтуға бағдарлануға тиіс. Экспорттық әлеуеті жоғары салаларда елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында ірі мамандандырылған тауар аймақтары мен оңтайлы тауар ағындары қалыптастырылатын болады.

агроөнеркәсіптік кешен, экспортқа бағдарланған өнім, Еуразиялық экономикалық одақ, мемлекеттік қолдау, субсидиялау, несие беру, бағалар, сақтандыру, экспорт, импорт

1. Государственная поддержка сельского хозяйства (развитые и развивающие страны). - М.: ЕЭК, 2018. - 35 с.

2. Евразийский экономический союз в цифрах: краткий статистический сборник. - М.: Евразийская экономическая комиссия, 2020. - 213 с.

3. Агропромышленный комплекс: статистический сборник. - М.: Евразийская экономическая комиссия, 2020. - 147 с.

4. Евразийская экономическая комиссия. Производство сельскохозяйственной продукции. [Электронный ресурс].- 2020.- URL: http:// www.eurasiancommission.org/ ru/ act/ integr_ i _makroec/ dep_stat/ econstat/ рages/ еxpress _agriculture_new.aspx (дата обращения: 02. 10.2020).

5. ЕЭК. Статистика ЕАЭС. [Электронный ресурс].- 2020.- URL: http://www.eurasiancommission.org/ ru/ act/ integr_i_makroec/dep_stat/ econstat/Pages/agricultural.aspx (дата обращения: 15.10.2020).

6. Калиев Г.А. и др. Рекомендации по совершенствованию системы учета и контроля использования государственных средств сельхозтоваропроизводителями,с учетом развития единого рынка сельхозпродукции и продовольствия в ЕАЭС / Калиев Г.А., Сигарев М.И., Нуркужаев Ж.М., Джамбаева Г.А., Алшембаева Л.Т. - Алматы: РОО «Академия сельскохозяйственных наук РК», 2017.- 72 с.

7. Статистический ежегодник Евразийского экономического союза; Евразийская экономическая комиссия. - М., 2019. - 438 с.

8. Сельское, лесное и рыбное хозяйство в Республике Казахстан: статистический сборник. - Астана: МНЭ РК, 2019. - 197 с.

9. «О согласованных действиях государств-членов Евразийского экономического союза в области развития экспортного потенциала сельскохозяйственной продукции и продовольствия»: рекомендации. - М.: Евразийская экономическая комиссия, 2016. - 5 с.

10. Единые требования в сфере производства и обращения племенной продукции [Электронный ресурс].- 2019.- URL: http://www. eurasiancommission.org/ ru/ act/ prom_i_agropr om/dep_agroprom/ ed_treb/ Pages/ livestock-pro-ducts.aspx (дата обращения: 19.10.2020).