ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНЫҢ ҚАЛА МАҢЫНДАҒЫ АЙМАҒЫНДА ЖЕР ПАЙДАЛАНУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Алматы облысының қала маңы аймағының жеміс және көкөніс шаруашылығы саласында әртүрлі шаруашылық санаттарымен жерді пайдалану көрсетілген. Көкөніс және жеміс-жидек мамандығындағы ұсақ шаруа қожалықтарында тиімді жер пайдалануға талдау жасалған, онда шығарылатын өнімнің аз көлемімен тауарлылығының төмендігі, мемлекеттік қолдау шараларының жоқтығы көрсетілген. Ауыл шаруашылығы ресурстарының нәтижелілігін арттыру үшін ауданы бойынша әртүрлі бірнеше жер учаскелерін біріктіру жолымен жай серіктестіктерді ұйымдастыру негізінде ұсақ тауарлы Ш(Ф)Қ оңтайландыру бойынша ұсыныстар әзірленді. Облыстың қала маңындағы аудандарында ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді пайдалануға салыстырмалы бағалау жүргізілді. Жерлерді пайдаланудың және аграрлық өнім өндірісін ұйымдастыру жүйесінің артықшылықтары мен кемшіліктері анықталды. Неғұрлым өнімді техниканы қолдана отырып, технологиялық операцияларды кешенді жүргізе отырып, жерді бірлесіп өңдеу үшін жеміс-жидек мамандандыруының ұсақ жер шаруа қожалықтарын бірыңғай бау-бақша айналымы массивіне біріктіру механизмі ұсынылды. Алматы облысы Ескелді ауданының Қаратал ауылдық округіндегі Біріккен суару алқаптарында ұсақ аралас Ш(Ф)Қ ірілендірілген, аймақтық ауыспалы егістерді, инновациялық технологияларды енгізу, өсімдіктерді қорғау құралдарын қолдану, органикалық және минералдық тыңайтқыштардың оңтайлы нормалары, егін жинау мен өнімді өткізуді ұйымдастыру, мемлекеттік қолдау шараларын күшейту кезінде ұсынылып отырған нұсқа қазіргі уақытта жекелеген шаруашылықтарда 10-12%-ға қарсы 50%-дан жоғары табыстылықты және рентабельділік деңгейін арттыруды қамтамасыз етеді.

землепользование, пригородные зоны, категории хозяйств, специализация, орошаемые земли, инновационные технологии, посевные площади, валовая производство, жер пайдалану, қала маңындағы аймақтар, шаруашылық санаттары, мамандану, суармалы жерлер, инновациялық технологиялар, егістік алқаптар, жалпы өндіріс, land use, suburban areas, farm categories, specialization, irrigated lands, innovative technologies, sown areas, gross production

1. Калиев, Г.А. Методика определения предельных (максимальных) размеров земельных участков сельскохозяйственного назначения / Г.А. Калиев, З.Д. Дюсенбеков, А.И. Сабирова и др. - Алматы: КазНИИЭАПК и РСТ, 2018. -103с.

2. Дюсенбеков, З.Д. Проблемы рационального использования потенциала земельных ресурсов Республики Казахстан и его охраны / З.Д. Дюсенбеков // Земельные ресурсы Казахстана.- 2004.-№5 (44). -С. 4-10.

3. Ткачева, О.А.Эколого-экономическая оценка состояния землепользования в орошаемой зоне региона /О.А.Ткачева, Е.Г. Мещанинова // Материалы междунар. науч.- практич. конф.- Пенза: Приволжский дом знаний, 2011.-С.102-104.

4. Константинов, С.А. Новый подход к определению критерия эффективности сельскохозяйственного производства / С.А. Константинов // Экономика сельскохозяйственных и перерабатывающих предприятий.- 2000. -№3.- С. 23-24.

5. Сводный аналитический отчет «О состоянии и использовании земель Республики Казахстан за 2019г.- Астана: Комитет по управлению земельными ресурсами, 2019.- 275с.

6. Сельское, лесное и рыбное хозяйство в РК за 2019г. Статистический сборник Агентства РК по статистике (2019) [Электронный ресурс] URL:http:// www.old.stat.gov.kz (дата обращения: 20.02.2020).

7. Zhildikbaeva, A. Improving the agricultural land use system in the republic of Kazakhstan / A. Zhildikbaeva, A. Sabirova, T. Pentayev // Journal of Environmental Management and Tourism.-2018.-№7(31).-P.1584-1591.

8. Рекомендация «Капельное орошение пасленовых овощных культур на юго-востоке Казахстана».-Алматы: КазНИИКиО, 2014.-36с.

9. Сабирова, А.И., Жилдикбаева, А.Н. Использование земель различными категориями хозяйств в отрасли овощеводства // Материалы междунар. науч.-практич. конф.- Курган: Курганская ГСХА им. Т.С. Мальцева, 2018.-С. 91-94.