АСТЫҚ ӨҢДЕУ КӘСІПОРЫНДАРЫ ӨНІМІНІҢ ЭКСПОРТЫ

Қазақстанның астық және астық өнімдерінің әлемдік нарығына қатысуы елдер арасындағы қарқынды тауар айналымымен байланысты. Осының салдарынан өндіріс пен экспорт шығындарын қамтитын ең аз шығындармен елдің барлық өңірлерінің оларға қажеттілігін қамтамасыз ету мақсатында экспорттық стратегия мен астықты қайта өңдеу өнімдерін шығару жөніндегі мемлекетаралық байланыстарды ғылыми негіздеу маңызды. Мақалада бұл үшін Республикада жасалған қажетті жағдайлар қарастырылған. Астық өңдеуді мемлекеттік реттеу жүйесін жетілдіру бойынша ұсыныстар берілген. Экспорт елдің бәсекеге қабілеттілігінің негізі, мемлекеттің қаржылық тұрақтылығы, валюталық түсімдердің негізгі көзі болып табылатыны атап өтілді. Экспортқа бағдарланған модель есебінен экономиканы көтеруді жүзеге асырған және экспорттық әлеуеттің тұрақтылығына қол жеткізу экспортталатын тауарлар көлемін ұлғайтуға, қолда бар ресурстар мен өнімдерді жеткізу мүмкіндіктерін арттыруға, елдің әлемдік нарықта бекітілуіне ықпал ететін тиімді сыртқы сауда саясатына байланысты екенін көрсететін жоғары дамыған елдердің тәжірибесі келтірілген. Ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеу - агроөнеркәсіптік кешеннің тұрақты жұмыс істеуінің маңызды саласы екендігі анықталған. Астық өнімдері шағын кешенін мемлекеттік реттеу республика өңірлерінің аграрлық өнім экспортын кеңейтудегі экономикалық перспективаларын ескере отырып, азық-түлік тауарлары мен шикізат материалдарымен сыртқы сауданың әдістері мен тетіктеріне негізделеді. Қостанай облысы ұн тарту өнеркәсібін одан әрі дамыту, астықты терең өңдеу технологияларын енгізу үшін жоғары ішкі резервтерге ие, Қазақстанда астық дақылдарын өндіруде үшінші орынға ие, дәнді дақылдар, ұн және макарон өнімдерінің ірі экспорттаушысы болып табылады.

агропромышленный комплекс, государственное регулирование, рынок, экспортный потенциал, зерноперерабатывающие предприятия, мукомольная промышленность, финансовая устойчивость, продукция, качество, агроөнеркәсіптік кешен, мемлекеттік реттеу, нарық, экспорттық әлеует, астық өңдеу кәсіпорындары, ұн тарту өнеркәсібі, қаржылық тұрақтылық, өнім, сапа, agro-industrial complex, State regulation, market, export potential, grain processing enterprises, flour-grinding industry, financial stability, products, quality

1. Калиев, Г.А. Продовольственная безопасность Казахстана / Г.А.Калиев, А.Б. Молдашев, Г.А.Никитина // В кн.: Стратегия экономической безопасности и социальной стабильности Казахстана.- Алматы: Институт экономики КН МОН РК, 2019.-С. 343-390.

2. Серков, А.Ф. Увеличение экспорта продукции АПК в системе стратегического планирования развития отрасли /А.Ф.Серков, В.С.Чекалин //Экономика сельскохозяйственных и перерабатывающих предприятий. - 2018. - №12. - С. 6-9.

3. Ушачев. И.Г. Повышение экспортного потенциала АПК на основе инновационного развития / И.Г. Ушачев., В.В. Маслова, В.С. Чекалин // Экономика сельскохозяйственных и перерабатывающих предприятий. - 2019. - № 10.- С. 2-5.

4. Алтухов, А.И. Экономические проблемы инновационного развития зернопродуктового подкомплекса России / А.И.Алтухов, В.И. Нечаев.- М.: Изд-во ИП Насирддинова В.В., 2015. - 477 с.

5. Сигарев, М.И. Особенности экспортно-импортных отношений в агропромышленном комплексе Казахстана / М.И.Сигарев, С.К. Мизанбекова, Т.А.Таипов // В монографии: Инновационные механизмы управления процессно-ориентированным развитием промышленных предприятий и инфраструктурных организаций. - Воронеж: ВГУИТ, 2019. - С. 188-197.

6. Мизанбекова С.К., Нурманбекова Г.К. Экспортный потенциал зернового рынка Казахстана // Научно-технологическое развитие аграрного сектора экономики в условиях глобальных вызовов и угроз: материалы междунар. науч.-практич. конф. - М.: ВНИЭСХ, 2019. - С. 90-97.

7. Taipov Т.А. Рublic support models of agricultural production in the EAEU countries / Т.А. Taipov // Bulletin of the Karaganda University. Economy Series. - 2018.- No 2(90). - PP. 91-98.

8. Ермекбаева, Д.Ж. Экспортный потенциал агропромышленного комплекса Казахстана /Д.Ж. Ермекбаева, А.У.Мухаммедов, А.Б.Тасмаганбетов // Проблемы агрорынка.- 2019. - № 4.- С. 33-39.

9. Айешева, Г.А. Эффективное импортозамещение на рынке агропродовольственной продукции и развитие экспортного потенциала / Г.А. Айешева, З.Х. Султанова, Г. Аймуханбетова //Вестник Каргу. Серия Экономика. - 2018. - № 2. - С. 65-72.