ЗИЯТКЕРЛІК МЕНШІК АУДИТІН ҰЙЫМДАСТЫРУ

Қазақстанда экономиканың тұрақты дамуы үшін кәсіпорындардың, оның ішінде аграрлық сектордың экспорттық әлеуетін нығайту үшін зияткерлік меншікті тиімді қорғау және пайдалану жолымен оның бәсекеге қабілеттілігін арттыру міндеттері қойылған. Ол инновациялық дамудың маңызды ресурсы, сауда саясатының құралы ретінде қарастырылады. Мақалада агроөнеркәсіптік өндірістің материалдық емес активтерінің негізгі құрамдас бөлігі болып табылатын оның айрықша ерекшелігі көрсетілген. Авторлық туындылар аудитінің мақсаты, зияткерлік капиталды аудиторлық тексеру міндеттері, оның кезеңдері анықталған. Қаржылық есептілік нәтижесінде алынған ақпарат жүйеленеді және талданады. Материалдық емес активтерді есепке алу принципі, оларды бағалау әдістері және айрықша құқық затының құны көрсетілген. Ауыл шаруашылығын қоса алғанда, кәсіпорындар халықаралық стандарттарға сәйкес қаржылық есептілікті дайындайды. Тәртіп бұзушылықтар анықталған жағдайда аудитор оларды жою жөнінде ұсынымдар, сондай-ақ болашақта мұндай жағдайға жол бермеу мақсатында бақылауды жетілдіру жөнінде шаралар әзірлейді. Авторлар қазіргі жағдайда зияткерлік меншік объектілерін пайдаланбай инновациялық қызмет мақсаттарына және бәсекелестік артықшылықтарға қол жеткізу мүмкін еместігін айтады. Соңғы жылдардағы ғылыми жарияланымдарда бұл мәселелер үстірт баяндалған, бұл бағалау, есепке алу және бақылау бойынша әдістемелік әзірлемелер мен практикалық тәжірибенің жоқтығымен түсіндіріледі.

аудит, зияткерлік меншік, шаруашылық жүргізуші субъектілер, автоматтандыру, консалтинг, материалдық емес, ұзақ мерзімді активтер, бағалау, есепке алу, бақылау, инновациялық қызмет, аудит, интеллектуальная собственность, хозяйствующие субъкты, автоматизация, консалтинг, нематериальные, долгосрочные активы, оценка, учет, конроль, инновационная деятельность, audit, intellectual property, business entities, automation, consulting, intangible, long-term assets, valuation, accounting, control, innovation

1. Никишина, А.Л. Аудит интеллектуального капитала как основа эффективного управления трудовыми знаниями и ресурсами / А.Л. Никишина // Карельский научный журнал.- 2017.-№2 (19).- С.122-125.

2. Соловьев, И.К. (2017). Аудит интеллектуального капитала: новые реалии. [Электронный ресурс] URL: http:// www.go.mail.ru/redir?ty pe=sr&redir=eJzLK(датаобращения 15.01.2020).

3. Жадигерова, Г.А. Международные стандарты аудита: оқу құралы / Г.А. Жадигерова, Ж.К. Туребаева. - Шымкент: Нұрлы бейне, 2019-164с.

4. "Зияткерлік меншік объектілері және материалдық емес активтердің құнын бағалау" бағалау стандартын бекіту туралы 5 мамыр 2018 жылғы №519 бұйрық (2018) [Электрондық ресурс] URL http://www.go.mail.ru/redir? type=sr&redir=eJzLK (қаралған күні 15.01.2020).

5. Андыбаева, Г.Т. Ұйымның қаржылық жағдайын талдау: оқу құралы / Г.Т. Андыбаева.- Алматы: LEM, 2016.- 164 б.

6. Жақыпбеков, С.Ж., Сатымбекова К.Б., Ахметова С.С. Интеллектуалдық меншік объектілерін есепке алудың ерекшеліктері / С Ж. Жақыпбеков, К.Б. Сатымбекова, С.С. Ахметова // Статистика, учет и аудит.- 2018.- N2(69). - Б. 6-11.

7. Халықаралық қаржылық есеп стандарты (2016) [Электрондық ресурс] URL: http:// www.go.mail.ru/redir?type=sr&redir=eJzLK (қаралған күні 15.01.2020).

8. Туребаева, Ж.К. Аудит: учебное пособие / Ж.К. Туребаева. - Шымкент: Нұрлы бейне, 2018. - 160с.

9. Изменения в Типовой план счетов внесены Приказом Министра финансов РК от 2 октября 2018 года № 877 (2018) [Электронный ресурс] URL: http:// www.go.mail.ru/redir ?type=sr&redir=eJzLK5dc86 (дата обращения 17.01.2020).