ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӘРТҮРЛІ ТАБИҒИ-АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҚ АЙМАҚТАРЫНДА АУЫЛДЫҚ АУМАҚТАРДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ӘДІСТЕРІ

Ауыл тұрғындарының жеке қосалқы шаруашылықтарындағы мал жаю үшін ауылдық аумақтарды ұйымдастырудың перспективалық әдістері негізделген, оларды тиімді пайдаланудың институционалдық және ұйымдастыру-экономикалық бағыттары зерттелген. Әр түрлі табиғи-ауылшаруашылық аймақтардың типтік әкімшілік аудандарының мысалында елді мекендер айналасындағы учаскелердегі мал азығы қорына бағалау жүргізілген. Жеке қосалқы шаруашылықтардағы мал басының жүктемесі және оны ұстау жүйесі анықталған. Жайылымдардың тозу дәрежесі анықталған. Малдардың шектеулі контингенті негізінде, әіресе сиырлардың сауын табыны және мал жаюдың шалғайдағы жүйесі үшін жердің басқа санаттарын (қор мен орман қоры) тарту негізінде кенттерге іргелес жерлерді ұтымды пайдалану жөнінде нұсқалық шешімдер ұсынылды. Ауылдың маңында жайылымдық жерлерді сақтаудың жеті әдісі, олардың тозуына жол бермеу және жеке аулаларда мал шаруашылығы саласын дамытудың ұйымдастыру шаралары ұсынылды. Малдың белгілі бір түрлерін күту ерекшеліктерін, сондай-ақ маусымдық жазғы және қысқы кезеңдерде шалғайдағы жер учаскелерінің қажетті ауданын ескере отырып, табынның қазіргі құрылымын, 1 үй шаруашылығына мал басын ұстау нормаларының есебі ұсынылған. Нақты мысалда суғару құрылыстарын бірлесіп пайдалану кезінде кооперация әдістері ұсынылған. Қолданыстағы заңнамаға оларды ауылдық аумақтарда тарату мақсатында суғару құрылыстарын салуға және қайта жаңартуға арналған шығындардың бір бөлігін субсидиялау түрінде мемлекеттік қолдау шаралары бойынша толықтырулар енгізу туралы ұсыныстар әзірленді.

приаульные территории, природно-сельскохозяйственные зоны, пастбища, сельское население, личные подсобные хозяйства, поголовье скота, государственная поддержка, ауыл маңындағы аумақтар, табиғи-ауылшаруашылық аймақтар, жайылымдар, ауыл тұрғындары, жеке қосалқы шаруашылықтар, мал басы, мемлекеттік қолдау, rural areas, natural-agricultural zones, pastures, rural population, personal subsidiary farms, livestock, public support

1. Закон Кыргызской Республики «О пастбищах» 26 января 2009 г.№30 (2009) [Электронный ресурс] URL: http://www.base.spin form.ru/show_doc.fwx?rgn=26302 (дата обращения 4.03. 2020г.)

2. Закон Республики Казахстан «О пастбищах» от 20 февраля 2017 г. № 47-VI ЗРК (2017) [Электронный ресурс] URL: http:/ www. /go.mail.ru/user_type =17&oqid=b4540519d0878 92d (дата обращения 22. 04. 2020 г.).

3. Приказ Министра сельского хозяйства от 14.04. 2015 г. №3-3/332 «Об утверждении предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пастбищ» (2015) [Электронный ресурс] URL: http: //www.go.mail.ru/via _page = 1&user_type=17&oqid=b454715a0d47d c 51 (дата обращения 6.04.2020г.).

4. Валовый выпуск продукции (услуг) сельского, лесного и рыбного хозяйства Республики Казахстан. Комитет по статистике МНЭ РК (2019) [Электронный ресурс] URL: http: // ww.stat.gov.kz/official/industry/14/statistic /7 (дата обращения: 6.01.2020).

5. Молдашев А.Б., Сабирова А.И., Глушань Л.А. Предложения по регулированию использования приаульных территорий для эффективного содержания скота в хозяйствах населения/ А.Б. Молдашев, А.И Сабирова, Л.А. Глушань.- Алматы: КазНИИЭАПК, 2020.-34 с.

6. Приказ и.о. Министра сельского хозяйства Республики Казахстан «Об утверждении Правил субсидирования по возмещению части расходов, понесенных субъектом агропромышленного комплекса, при инвестиционных вложениях» от 23 июля 2018 года №317(2018) [Электронный ресурс] URL:http:// www.go.mail.ru/ via_page =1&user_type =17& oqi d= b454d05af5078914 (дата обращения 20.04.2020 г.).

7. Закон Республики Казахстан «О сельскохозяйственных кооперативах» от 29 октября 2015 года № 372-V ЗРК (2015) [Электронный ресурс] URL: http:// www.go.mail.ru/ via_page=1&user_type =17&oqid=b45507da588 7 cad2 (дата обращения 20.04.2020 г.).

8. Земельный кодекс Республики Казахстан 20 июня 2003 г. № 442-11 (2003) [Электронный ресурс] URL: http://www.go.mail.ru via_page=1&user_type=17&oqid=b45529dbef87 e989 (дата обращения 10.02.2020 г.).