ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПАВЛОДАР ОБЛЫСЫНЫҢ ҚАЛА МАҢЫНДАҒЫ АУЫЛДЫҚ АУМАҚТАРЫН ДАМЫТУҒА КЕҢІСТІКТІК ФАКТОРЛАРДЫҢ ӘСЕРІ

Зерттеудің мақсаты - Павлодар қаласының, Павлодар облысының қала маңындағы ауылдық аумақтарының кеңістіктік даму ерекшеліктерін және оларға әсер ететін факторларды анықтау. Кенттердің, ауылдардың қалалық жерлерге жақын болуына байланысты оларды басқа ауылдық аудандар мен қала маңынан ерекшеленетін көптеген кеңістіктік айырмашылықтары бар. Мақалада шетелдік авторлар қолданатын, облыс орталықтары болып табылатын қалалар аймағындағы ауылдық елді мекендерді зерттеуге, олардағы әлеуметтік-экономикалық қайта құрулардың логикасына, бірнеше әкімшілік-аумақтық құрылымдардан тұратын урбандалған өңірлерде өзара байланысты қалыптастыру тетігіне, агломерацияның экономикалық негізделген шекараларын айқындауға, сол немесе өзге аумақтарды оның қала маңы белдеуіне жатқызуға арналған әдіснамалық және эмпирикалық тәсілдер жинақталған. Ауылдық әкімшілік бірліктерді оның ажырамас бөлігі ретінде зерттеу қажеттілігі негізделген. Талдау қала аймағында орналасқан ауылдық жерлердегі халықтың өмір сүру сапасын арттырудың эмпирикалық тәжірибесіне, сондай-ақ жылжымайтын мүлік бағасына, еңбек нарығына, өңдеу өнеркәсібін дамытуға әсер ететін факторларға арналған көздерді шолуды қамтиды. Қала маңындағы ауылдық аумақтарға жүргізілген талдау негізінде Павлодар қаласында тұрғын үй құрылысының сұранысы мен көлемі арқылы аумақтық дамуға әсер ететін факторлар белгіленді: әлеуметтік инфрақұрылым мен мәдени-тұрмыстық қызмет көрсету деңгейі, инженерлік және көлік инфрақұрылымының, қоғамдық көліктің, аумақты абаттандырудың, қоршаған ортаның жай-күйі, сондай-ақ елді мекеннің немесе жаңадан игерілетін өңірдің көліктік қол жетімділік дәрежесі.

экосистема, сельская местность, пригородные территории, качество жизни, социальная инфраструктура, пространственное развитие, демографическая структура, сельские мигранты, экожүйе, ауылдық жер, қала маңындағы аумақтар, өмір сапасы, әлеуметтік инфрақұрылым, кеңістіктік даму, демографиялық құрылым, ауыл көшіп-қонушылары, ecosystem, rural area, suburban areas, quality of life, social infrastructure, spatial development, demographic structure, rural migrants

1. Reeder, R. Recent changes advance new markets and livability initiatives /R. Reeder // Rural Conditions and Trends. - 2011.-№11 (1).- P. 48-53.

2. Vergunst, P. Liveability and ecological land use: monograph: Penguin Books, 2003.-214р.

3. Wang, X. The research on the evaluation ndex system of livable of rural areas in ChinaBy the case of rural areas in Henan Province X. Wang// Agriculture and Agricultural Science i / Procedia. - 2010. - № 1(1).-P. 456-461.

4. Султанов, Г.Т. Государственная поддержка АПК в зарубежных странах / Г.Т. Султанов // Проблемы Агрорынка. -2017.-№3.- С. 131-135.

5. Marcus, R. Defining the rural-urban fringe / R. Marcus // Social Forces. -2016.- № 4(2).-P. 202-215.

6. Бокенчина, Л.К. Социально-эколого-экономическое развитие аграрного сектора Казахстана / Л.К. Бокенчина // Проблемы Агрорынка. - 2016.- №1.- С. 150-156.

7. Гайнова, А.А. Устойчивое развитие территорий: основные факторы и проблемы регионов России / А.А. Гайнова // Социальноэкономические науки и гуманитарные исследования. - 2015. - №6. - С. 51-55.

8. Акимов, В.В. Управление устойчивым развитием сельских территорий / В.В. Акимов, С.К. Макенова, О.С. Музыка // Проблемы Агрорынка. -2018.-№3.- С. 61-65.

9. Жангирова, Р.Н. Проблемы устойчивого развития аграрной сферы Казахстана / Р.Н. Жангирова // Проблемы Агрорынка. -2015.- №4.- С. 59-64.

10. Беспалый, С.В. Устойчивое развитие региона на примере Баянаульского района Павлодарской области / С.В. Беспалый, Л.И. Кашук, М.К. Каримбергенова // Проблемы Агрорынка. -2019.-№2.- С. 61-68.