ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҚҰС ШАРУАШЫЛЫҒЫ САЛАСЫН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

Қазақстанда құс шаруашылығының даму ерекшеліктері, құс шаруашылығы өнімдерін өндіруді тежейтін негізгі мәселелер қаралған. Құс еті мен жұмыртқаны өндірудегі құс фабрикалары қызметінің көрсеткіштері, 1 ц құс етін, 1 мың дана жұмыртқаны сатудың өзіндік құны мен бағасы ұсынылған. Республиканың құс шаруашылығы саласы өнеркәсіптік қайта өңдеудің жоғары үлесімен, жемшөп базасының болуымен, мал азығының өсуі мен конверсиясының жоғары генетикалық көрсеткіштері есебінен инвестициялардың тез өтелімділігімен сипатталатыны анықталған. Құс шаруашылығы кәсіпорындарының өнімдерін өндіру ет тұтынудың өсуінің әлемдік үрдісімен, ішкі өндіріс пен экспортты қарқынды өсіру мүмкіндігімен байланыстырылады. Авторлар құс шаруашылығы секторының даму проблемалары - бұл өнімнің өзіндік құнынан (ет және жұмыртқа) көрінетін импорттық шикізат пен материалдардың жоғары құны, отандық ет үлесінің төмендігі, экспортқа арналған логистикалық жүйенің дамымағандығы,тағамдық жұмыртқа алудың маусымдық сипаты, импорт көлемінің ұлғаюын айтады. Мемлекеттік басқарудың пәрменді тетігі, ең алдымен, құс өнімдерін өндіру мен сатуға (субсидиялау, салық салу, сақтандыру, инвестициялау) бюджеттік қолдау пысықталмаған. Құс шаруашылығын перспективалы дамыту үшін өнімділігі мен өзін-өзі ақтауын арттыруға мүмкіндік беретін, халықты етпен және жұмыртқамен қамтамасыз ететін, жоғары сапалы ғылыми негізделген қоректену нормасын және құс етін пайдаланудың өнімді ұзақ мерзімін ескере отырып, жоғары сапалы өнім өндірісіне қабілетті және құнарлы құндылықтардың ұйымдастыру-экономикалық және технологиялық іс-шаралар кешенін әзірлеу қажет.

птицеводство, птицефабрика, мясо птицы, яйцо, продуктивность, себестоимость, цена, окупаемость, государственное управление, рентабельность, импорт, экспорт, құс шаруашылығы, құс фабрикасы, құс еті, жұмыртқа, өнімділік, өзіндік құны, бағасы, өзін-өзі ақтауы, мемлекеттік басқару, рентабельділік, импорт, экспорт, poultry production, poultry farm, poultry meat, egg, productivity, cost, price, payback, public administration, profitability, import, export

1. Есболова, А.Е. Состояние и обоснование перспектив развития отрасли птицеводства в Казахстане/ А. Е. Есболова// Вестник КазЭУ.-2016.- № 3(110).- С. 38-48.

2. Нуркужаев, Ж.М. Рекомендации по совершенствованию мер государственной поддержки отрасли птицеводства в рамках Государственной программы развития АПК на 2017-2027 гг. / Ж.М. Нуркужаев М.И., Сигарев, А.К. Едыгенов [и др.], - Алматы: Казахский НИИ экономики АПК и развития сельских территорий, 2018. - 30 с.

3. Государственная программа развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2017-2021 годы (2017). Постановление Правительства Республика Казахстан от 12 июля 2018 г. №423 (с изменениями от 05.01.2020г.) [Электронный ресурс] URL: https:// egov.kz/ cms/ru/law/list/P1800000423 (дата обращения: 13.01.2020)

4. Сигарев М.И., Нуркужаев Ж.М., Алшембаева Л.Т. (2019). Птицеводство Казахстана: состояние и проблемы развития. [Электронный ресурс] URL: http://www.abkaz. kz/pticevodstvo-kazaxstana-sostoyanie-i-problemy-razvitiya/ (дата обращения: 13.01.2020)

5. Основные показатели развития животноводства Республики Казахстан Комитет по статистике МНЭ РК (2019) [Электронный ресурс] URL: http://www.stat.gov.kz/official/industry/14/statistic/7 (дата обращения: 16.01.2020)

6. Валовый выпуск продукции (услуг) сельского, лесного и рыбного хозяйства Республики Казахстан. Комитет по статистике МНЭ РК (2019) [Электронный ресурс] URL: http://www.stat.gov.kz/official/industry/14/statisti c/7 (дата обращения: 16.01.2020)

7. Производство отдельных видов продукции животноводства в РК. Комитет по статистике МНЭ РК (2019) [Электронный ресурс] URL: http://www.stat.gov.kz/official/industry/ 14/ statistic/7 (дата обращения: 16.01.2020)

8. Поголовье скота и птицы в Казахстане. Комитет по статистике МНЭ РК (2019) [Электронный ресурс] URL: http://www.stat.gov.kz/ official/industry/14/statistic/7 (дата обращения: 20.01.2020)

9. Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан «Концепция реализации долгосрочной инвестиционной программы развития птицеводства на 2018-2027 годы» (2019) [Электронный ресурс] URL: https://moa.gov.kz/ru/documents/547 (дата обращения: 20.01.2020).