ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ СҮТ ЖӘНЕ СҮТ ӨНІМДЕРІНІҢ НАРЫҒЫ РЫНОК

Республикада сүт және сүт өнімдері нарығының дамуының негізгі үрдістері көрсетілген. Әр түрлі шаруашылық нысанындағы ірі қара малдың саны талданған. Сүт бағытындағы мал басының өсу динамикасы, 1 сиырға орташа сауу есептелген. Соңғы жылдары жемшөп дақылдары алқаптарының ұлғаюымен негізделген оның өнімділігін арттыруға баса назар аударылған. Сүт және қайта өңдеу өнімдерін өндіруге талдау жүргізілген. Қайта өңдеу кәсіпорындарында сүт өнімдерін шығару бойынша шикізаттың жетіспеуі, оның сапасының төмендігі, ұсақ жеткізушілермен жұмыс істеу, сапасыз жолдар байқалады. Экологиялық қауіпсіз сүт және қайта өңделген өнім өндіруде ұсақ шаруашылық жүргізуші субъектілердің тиімсіздігі атап өтілген. Қазіргі уақытта сүт және экологиялық таза сүт өнімдері нарығын дамыту қажеттілігі халықтың дұрыс тамақтануға деген сұранысының жоғарылығымен дәлелденуде. Авторлар республикада сүт саласын дамыту үшін, бірінші кезекте, оны технологиялық қайта жарақтандыру, өнімді өндіру, қайта өңдеу және сату үшін кластерлік құрылым құру, ауыл шаруашылығы шикізатының бірлігіне ақшалай мәнде оның түпкілікті шығуын ұлғайту, шаруашылық жүргізудің әртүрлі нысандарының агроөнеркәсіптік интеграциясын дамыту, отандық өндірушілерді мемлекеттік қолдау қажет деп санайды. Қазақстандық өндірушілерге саланың бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін шикізат сапасын арттыруға назар аудару керек.

өндіріс, ауыл шаруашылығы өнімдері, ірі қара мал, мал шаруашылығы, нарық, сүт, сүт өнімдері, шаруашылық жүргізу нысандары, агроөнеркәсіптік интеграция, производство, сельскохозяйственная продукция, крупный рогатый скот, скотоводство, рынок, молоко, молочная продукция, формы хозяйствования, агропромышленная интеграция, production, agricultural products, cattle, cattle breeding, market, milk, dairy products, forms of management, agro-industrial integration

1. Гончаров В.Д. Молочный подкомплекс: проблемы развития //Экономист. - 2019. - №4. - С.44-51.

2. "Қазақстан-2050" Стратегиясы - қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты [Электрондық ресурс].- 2012.-URL: http:// adilet. zan.kz/rus/docs/ (дата обращения: 23.07.2019).

3. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы [Электрондық ресурс].-2010.-URL:https://moa. gov.kz/ru/documents/534 (дата обращения: 23.07.2019).

4. Ауыл, орман, аңшылық және балық шаруашылығы статистикасы [Электрондық ресурс].- 2018.-URL: http://stat.gov.kz/official/ industry/14/statist (дата обращения: 23.07.2019).

5. Cарыкулов К.И. Формирование рынка молока и молочной продукции: механизмы и пути его развития (на примере Южно-Казахстанской области) автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата экономических наук [Электронный ресурс].- 2010.- URL: http://dislib.ru/ekonomika/ (дата обращения: 23.07.2019).

6. Нурпеисова М. М. Состояние и проблемы рынка молока и молочных продуктов РК в условиях ЕврАзЭС //Вестник КазЭУ [Электронный ресурс].- 2016.-URL: https:// articlekz.com/article/20212 (дата обращения: 23.07.2019).

7. Турабаев Е.А. Перспективы развития молочного рынка в Казахстане // Исследования, результаты, Алматы [Электронный ресурс]-2014. https://articlekz.com/article/12624 (дата обращения: 23.07.2019).

8. Ресми статистикалық ақпарат. Қазақстан Республикасының өнеркәсібі [Электрондық ресурс]. - 2018. -URL: http:// stat.gov.kz (дата обращения: 23.07.2019).

9. Нечитайлов А.С. Потенциал развития рынка экологически безопасного молока и молочной продукции в Республике Татарстан // Экономика сельскохозяйственных и перерабатывающих предприятий. - 2017. - №7.- С. 27-32.

10. Rasulova S., Bolatkyzy R., Elshibaev A., Raiymbekova D.,Tursynbayeva. Comparative Analysis of the Competitiveness of Food Markets: The Case of Kazakhstan, Russia, France and Belarus // European Research Studies Journal Volume XXI. - 2018.- Issue 4.- PP. 343-355.