ЖЕМ-ШӨП БАЗАСЫ - ҚАРҚЫНДЫ МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫН ДАМЫТУДЫҢ НЕГІЗІ

Қазақстан аймақтары бойынша мал азығын өндіру саласының мәселелері анықталған. Далалық жемдік дақылдарды мемлекеттік қолдау шаралары көрсетілген. Мал басын есепке ала отырып, экономикалық үлгілердің құрылымы негізінде оларды өндіру мен қайта өңдеудің оңтайлы параметрлері ұсынылған. Авторлар жемшөп өндірісі малды бордақылауға арналған дақылдарды өсірудің механикаландырылған тәсілдерін, жемді дайындау мен сақтаудың тиімді технологияларын пайдалана отырып, оларды өсіру көлемін айтарлықтай арттыруға және сапасын арттыруға мүмкіндік береді деп атап өткен. Толық азықтандыру - жануарларды қарқынды пайдаланудың және олардың генетикалық әлеуетін барынша толық іске асырудың қажетті шарты болып табылады. Табиғи-климаттық аймақтар және ресурстарды нормалау бойынша жемдік дақылдарды өсірудің экологиялық модельдері негізінде аграрлық өнімді өндіру және оны қайта өңдеу салаларында мемлекеттік қолдау шараларын жетілдіру қажеттілігі туралы қорытынды жасалған.Осы мәселені шешу үшін республика өңірлерінде жем-шөп дақылдарын өсіруге және оны тежейтін факторларға талдау, экологиялық мониторинг жүргізілген. Табиғи және себілген жем-шөп алқаптарының жай-күйіне баға берілді. Ауыл шаруашылығы мал азығы дақылдарын өсіру бойынша технологиялық карталар жасалды. Аймақтар бойынша жемді өндіру мен қайта өңдеудің инновациялық технологияларын, оларды ауыл шаруашылығы жануарларының әр түрлері үшін қолдану үлгілерін әзірлеу қажеттілігі негізделген. Елде жем-шөп дақылдарын пайдаланудың экономикалық тиімділігін арттыру бойынша ұсынымдар әзірленген.

аграрлық сектор, жемшөп өндірісі, жемшөп дақылдары, ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілер, мемлекеттік қолдау, егіс алаңы, құрама жем және құнарлы азық, аграрный сектор, кормопроизводство, кормовые культуры, сельхозтоваропроизводители, государственная поддержка, посевная площадь, комбинированные и концентрированные корма, agricultural sector, fodder production, feed crops, agricultural commodity producers, public support, sown area, combined and concentrated feed

1. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2017- 2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Қазақстан Республикасы Үкіметінің Жарлығы. - Астана: Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" ШЖҚ РМК. - 2017.-160 б.

2. Ауыл, орман, аңшылық және балық шаруашылығы статистикасы. Қазақстан Республикасында мал шаруашылығы дамуының негізгі көрсеткіштері [Электрондық ресурс]. -2018.- URL:https://u.to/u9BhFQ (дата обращения: 13.05. 2019).

3. Ауыл, орман, аңшылық және балық шаруашылығы статистикасы. Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығының негізгі өнімдерінің ресурстары мен пайдалану теңгерімі 2013-2017 жж. арналған [Электрондық ресурс]. -2018.- URL:https://clck.ru/ Fy65E (дата обращения: 13.05. 2019).

4. Можаев Н.И., Серекпаев Н.А. Кормопроизводство: учебник. - Астана: Фолиант, 2009. - 359 с.

5. Об утверждении предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пастбищ. Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан.- Астана: Әділет, 2015.- 9 с.

6. Нуркужаев Ж.М., Сигарев М.И., Арыстангулов С.С.: рекомендации по совершенствованию мер государственной поддержки в производстве кормовых культур в Казахстане. -Алматы: Казахский НИИ экономики АПК и развития сельских территорий, 2018. - 27 с.

7. Жүргенов Ж. С. Өсімдік шаруашылығы өнімдерін сақтау және өңдеу технологиясы. ҚР Білім және ғылым министрлігі.- Алматы: ҚазҰАУ, 2011. - 201б.

8. Серекпаев Н.А., Смаилов К.Ш., Стыбаев Г.Ж., Ногаев А.А., Бахралинова А.С. Технология создания сырьевого конвейера на отгонных участках пастбищ для заготовки грубых кормов в степной зоне Акмолинской области: рекомендации. - Астана: Казахский агротехнический университет им. С.Сейфуллина, 2017. - 27 с.

9. Каракальчев А.С., Базильжанов Е.К., Арыстангулов С.С., Колесникова Л.И. Возделывание смешанных посевов однолетних злаковых и бобовых кормов культур в условиях лесостепной зоны Северного Казахстана: рекомендации. - Астана: Казахский агротехнический университет им. С.Сейфуллина, 2017. - 21 с.

10. Әлтайұлы С. Өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндіру негіздері: оқу құралы / ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі. С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық ун-ті. - Алматы : Білім, 2016. - 175 б.