ЖЕМ-ШӨП БАЗАСЫ - ҚАРҚЫНДЫ МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫН ДАМЫТУДЫҢ НЕГІЗІ

Issues of feed industry in the regions of Kazakhstan have been revealed. The measures of public support of field forage crops are shown. The optimal parameters of their production and processing are proposed as the basis for constructing economic models, taking into account the livestock population. The authors note that fodder production is characterized by the use of mechanized methods of crop growing for fattening livestock, efficient technologies of feed preparing and storing, which make it possible to significantly increase their cultivation and improve quality. Full value feeding is a necessary condition for the intensive use of animals and the fullest realization of their genetic potential. The conclusion is made on the need to improve government support measures in the areas of agricultural production and processing based on ecological models of cultivation of forage crops for natural climatic zones and resource rationing. To solve this problem, the analysis of cultivation of forage crops in the regions of the republic and constraining factors, environmental monitoring were conducted, assessment of the state of natural and sown forage lands was done. Technological charts of cultivation of agricultural fodder crops were developed. The necessity of the development of innovative technologies of production and processing of feed by region, models of their application for various types of farm animals has been justified. Recommendations to improve the economic efficiency of the use of feed crops in the country were done.

аграрлық сектор, жемшөп өндірісі, жемшөп дақылдары, ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілер, мемлекеттік қолдау, егіс алаңы, құрама жем және құнарлы азық, аграрный сектор, кормопроизводство, кормовые культуры, сельхозтоваропроизводители, государственная поддержка, посевная площадь, комбинированные и концентрированные корма, agricultural sector, fodder production, feed crops, agricultural commodity producers, public support, sown area, combined and concentrated feed

1. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2017- 2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Қазақстан Республикасы Үкіметінің Жарлығы. - Астана: Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" ШЖҚ РМК. - 2017.-160 б.

2. Ауыл, орман, аңшылық және балық шаруашылығы статистикасы. Қазақстан Республикасында мал шаруашылығы дамуының негізгі көрсеткіштері [Электрондық ресурс]. -2018.- URL:https://u.to/u9BhFQ (дата обращения: 13.05. 2019).

3. Ауыл, орман, аңшылық және балық шаруашылығы статистикасы. Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығының негізгі өнімдерінің ресурстары мен пайдалану теңгерімі 2013-2017 жж. арналған [Электрондық ресурс]. -2018.- URL:https://clck.ru/ Fy65E (дата обращения: 13.05. 2019).

4. Можаев Н.И., Серекпаев Н.А. Кормопроизводство: учебник. - Астана: Фолиант, 2009. - 359 с.

5. Об утверждении предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пастбищ. Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан.- Астана: Әділет, 2015.- 9 с.

6. Нуркужаев Ж.М., Сигарев М.И., Арыстангулов С.С.: рекомендации по совершенствованию мер государственной поддержки в производстве кормовых культур в Казахстане. -Алматы: Казахский НИИ экономики АПК и развития сельских территорий, 2018. - 27 с.

7. Жүргенов Ж. С. Өсімдік шаруашылығы өнімдерін сақтау және өңдеу технологиясы. ҚР Білім және ғылым министрлігі.- Алматы: ҚазҰАУ, 2011. - 201б.

8. Серекпаев Н.А., Смаилов К.Ш., Стыбаев Г.Ж., Ногаев А.А., Бахралинова А.С. Технология создания сырьевого конвейера на отгонных участках пастбищ для заготовки грубых кормов в степной зоне Акмолинской области: рекомендации. - Астана: Казахский агротехнический университет им. С.Сейфуллина, 2017. - 27 с.

9. Каракальчев А.С., Базильжанов Е.К., Арыстангулов С.С., Колесникова Л.И. Возделывание смешанных посевов однолетних злаковых и бобовых кормов культур в условиях лесостепной зоны Северного Казахстана: рекомендации. - Астана: Казахский агротехнический университет им. С.Сейфуллина, 2017. - 21 с.

10. Әлтайұлы С. Өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндіру негіздері: оқу құралы / ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі. С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық ун-ті. - Алматы : Білім, 2016. - 175 б.