Фриланс Қазақстан Республикасы ауыл жастарының өзін өзі жұмыспен қамтуын трансформациялау факторы ретінде

Мақалада фриланс ауыл жастарының экономикалық белсенділігін арттырудың маңызды ресурсы ретінде қарастырылады, бұл жұмыссыздықты азайтуға ғана емес, сонымен қатар икемділік, сандық ұтқырлық және шығармашылық қағидаларыне негізделген жаңа еңбек мәдениетін қалыптастыруға ықпал етеді.

Мақсаты - фрилансерлік қызметтердің Қазақстан өңірлеріндегі жас мамандар арасында өзін-өзі жұмыспен қамту нысандарын трансформациялауға әсерін анықтау.

Әдістер - білім деңгейі, еңбек қызметіне тарту тәсілдері, сондай-ақ ауылдық жерлерде жастар ортасында жұмыспен қамтылмау көрсеткіштері бойынша дербес жұмыспен қамтылған жас ауыл тұрғындары арасында әлеуетті фрилансерлердің санын айқындау кезіндегі сандық және графикалық талдау.

Нәтижелер - жастардың еңбек әлеуетін сақтауға және жеке кәсіпкерлер секторының тиімділігін арттыруға бағытталған фрилансерлік жұмыспен қамтуды жүзеге асырудың теориялық және әдіснамалық тәсілдері зерттелді. Ауылдық жерлерде фрилансты дамытудың алғышарттары, кедергілері мен келешегі, сондай-ақ оның экономикалық белсенді емес тұрғындарды қысқартудағы және жастар контингентінің қалаларға көші-қонындағы рөлі талданды. Республикада өзін-өзі жұмыспен қамтыған Жас қызметкерлердің ауқымына баға берілді, жұмыспен қамту және кірісті ұлғайту құралы ретінде орналастырылған технологиялық жаңарту жағдайында фриланс-қызметтер саласын кеңейтудің жаңа трендтері көрсетілді.

Қорытындылар - тарату және цифрландыру негізінде ауылдық жерлерде өзін-өзі жұмыспен қамтыған Жас жеке тұлғалардың әлеуетті резервтерін тиімді пайдалану шаралары ұсынылды. Оларды жеке еңбек практикасы саласына қайта бағдарлау тетігі негізделген. Ауылдық еңбек нарығында жас тәуелсіз кадрларды Нәтижелі жұмыспен қамтуға, жұмыссыз ауыл тұрғындарын жұмысқа орналастыруға және институционалдық құрылымдардан тыс жұмыс істейтін біліктілігі төмен жастар санын азайтуға ықпал ететін еңбек қатынастарының келешекті нысандары ұсынылды, сондай-ақ өңірлік ерекшеліктер, сандық түрлендіру ауқымы, интернетке қолжетімділік және сұранысқа ие фрилансерлік дағдылар ескеріледі.

1. Molla, R. How Remote Work Is Quietly Remaking Our Lives.- 2019. Available at: https://www.vox.com/recode/2019/10/9/20885699/remote--work--from-anywhere--change-coworkingoffice-real-estate (date of access: 11.06.2025).

2. Hajal, G.El. Teleworking and the jobs of tomorrow / G.El. Hajal // Research in Hospitality Management.- 2022.- №12(1).- Р.21-27. https://doi.org/10.1080/22243534.2022.2080953

3. What is Upwork? Webson Job. - 2020. Available at: https://www.websonjob.com/odeskupwork-all-about/ (date of access: 05.06.2025). https://freelancemvp.com/upwork-revenue/

4. Laker, B., Soga, L., Bolade-Ogunfodun, Ye., Malik, A. What successful freelancers do differently.- 2021. Available at: https://www.hbr.org/2021/10/what-successful-freelancers-do-differently (date of access: 11.06.2025).

5. What Successful Freelancers Do Differently.- 2021. Available at: https://www.hbr.org/2021/10/what-successful-freelancers-do-differently (date of access: 11.06.2025).

6. Тренды рынка фриланса США [Электронный ресурс].- 2021.-URL: https://www.home-officespace.ru/trendy-rynka-frilansa-ssha/ (дата обращения: 09.06.2025).

7. Braesemann, F., Lehdonvirta, V., Kässi, O. ICTs and the Urban-Rural Divide: Can Online Labour Platforms Bridge the Gap? Information, Communication, Society.- 2020. Available at: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/1369118X.2020.1761857 (date of access: 09.06. 2025). https://doi.org/10.1080/1369118X.2020.1761857

8. Vartiainen, M. Mobile Multilocational Work: Benefits and Drawbacks.- 2021. Available at: https://www.psycnet.apa.org (date of access: 09.06.2025). https://doi.org/10.1007/978-3-030-74128-0_7

9. База глобальных трендов и вызовов, связанных с развитием человеческого потенциала, с учетом влияния пандемии COVID-19 [Электронный ресурс].- 2020- 2021.- URL: https://www.ncmu.hse.ru/chelpoten_trends/employment (дата обращения: 09.06.2025).

10. О налогах и других обязательных платежах в бюджет. Налоговый кодекс Республики Казахстан от 01.01.2025г. [Электронный ресурс]. - 2025.-URL: https://www.adilet.zan.kz/rus/docs/K1700000120 (дата обращения: 09.06.2025).

11. Приложение «e-Salyq Business» - новые мобильные удобства предпринимателям [Электронный ресурс].- 2022.- URL: https:// www.gov.kz/memleket/entities/kgd/press/news/details/321055?lang=ru (дата обращения: 09. 06.2025).

12. В Минтруда разрабатывают приложение, которое позволит вывести из тени фрилансеров [Электронный ресурс].-2022.- URL: https://www.informburo.kz/novosti/v-mintrudarazrabatyvayut--prilozenie-kotoroe--pozvolit-vyvesti-iz-teni-frilanserov (дата обращения: 09.06. 2025).

13. Об утверждении Концепции развития рынка труда Республики Казахстан на 2024- 2029 годы. Постановление Правительства Республики Казахстан от 29 ноября 2023 года № 1050. [Электронный ресурс].-2023.- URL: https://www.adilet.zan.kz/rus/docs/P2300001050 (дата обращения: 09.06.2025).

14. Акимбекова Ч.У. Новые тенденции платформенной занятости сельской молодежи в условиях цифровой трансформации / Ч.У. Акимбекова, В.В. Григорук, К.М. Мейрман // Проблемы агрорынка.- №1 -2024.- https://doi.org/10.46666/2024-1.2708-9991.16

15. Что такое lifelong learning простыми словами и зачем нужно непрерывное образование [Электронный ресурс]. – 2024.- URL: https://www.netology.ru/blog/08-2024-what-is-lifelong-learning (дата обращения: 9.06.2025).

16. Казахстан хочет обучить IT-профессиям 100 тысяч человек. А готов ли рынок труда к такому количеству «Джунов»? [Электронный ресурс]. – 2024.- URL: https://www.ranking.kz/reviews/industries/kazahstan-hochetobuchit-it-professiyam-100-tysyach-chelovek-agotov-li-rynok-truda-k-takomu-kolichestvu-dzhunov.html (дата обращения: 9.06.2025).

17. Казахстанский рынок труда меняется под натиском нового поколения [Электронный ресурс]. – 2023.- URL: https://www.caravan.kz/news/kazakhstanskijj-rynok-truda-menyaetsyapod-natiskom-novogo-pokoleniya-922476/ (дата обращения: 9.06.2025).