ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ АРПА НАРЫҒЫНЫҢ ДАМУ БОЛАШАҒЫ

Республикада арпа нарығының дамуын сипаттайтын негізгі статистикалық көрсеткіштер талданған. Соңғы жылдардағы ағымдағы жағдай мен оның өндірісінің динамикасы көрсетілген. Қазақстандық арпа экспортының бағыттары көрсетілген. Арпа экспорты мен нарығының дамуын тежейтін себептер ашылды, атап айтқанда астықты жинаудан кейінгі өңдеу мен сақтау сапасының төмендігі, жетілмеген көлік және порт инфрақұрылымы, экспорт үшін логистиканың жоқтығы, материалдық-техникалық базаның жеткіліксіз деңгейі және технологиялар трансфертін енгізу. Зерттеу барысында арпа дәнін азық-түлік, техникалық және жемдік мақсаттар үшін, оның ішінде сыра қайнату өнеркәсібінде, арпа және арпа сияқты түрлі жармаларды өндіру кезінде кеңінен қолданатыны анықталды. Арпа жануарларға арналған құнарлы жемге жатады, өйткені құрамында толыққанды ақуыз бар, крахмалға бай. Қорытынды ретінде отандық арпаның бәсекеге қабілеттілігін арттыру бойынша ұсыныстар берілген - ауруларға, зиянкестерге, өсіру сатысындағы қолайсыз табиғи-климаттық жағдайларға неғұрлым төзімді сорттарды өндіру үшін селекциялық-генетикалық инновацияларды қолдану, сонымен қатар астықты өңдеу және сақтау кезінде қорғау шараларын енгізу. Бірқатар жылдар ішінде өңірлер бойынша арпа өнімін жинау, оның республиканың астық теңгерімінде болуы, экспорттық әлеуеті сияқты көрсеткіштерге талдау жасалды.

нарық, сұраныс, экспорт, импорт, технологиялар трансферті, астықты өңдеу және сақтау, бәсекеге қабілеттілік, инфрақұрылым, логистика, рынок, спрос, экспорт, импорт, трансферт технологий, обработка и хра- нение зерна, конкурентоспособность, инфраструктура, логистика, market, demand, export, import, technology transfer, grain processing and storage, competitiveness, infrastructure, logistics

1. Ауыл шаруашылық министрлігі [Электрондық ресурс]. - 2018. -URL: http:/ /mgov.kz/ ru/ (қаралған күні:12.06.2018).

2. Букатов С. Ячмень становится для зерновой отрасли Казахстана все более значимой культурой [Электронный ресурс]. - 2017.- URL: http://www.kazakh-zerno.kz/vsjo-o-zerne/ urozhaj-2017 (дата обращения: 12. 12.2017).

3. Қазақстан Республикасы АӨК дамытудың мемлекеттік бағдарламасы 2017-2021 жылдар [Электрондық ресурс]. - 2017. - URL: http://mgov.kz (қаралған күні: 11.06.2018).

4. Жлоба Г.В., Оковитая Р.Н., Слепкова Н.Н. и др. Ячмень в северном Казахстане. Рекомендации. - Астана, 2013. - 58с.

5. Слепкова Н. Ячмень на смену пшеницы [Электронный ресурс].- 2017.- URL: http:// agroinfo.kz (дата обращения: 15.06.2018).

6. Сорта яровой пшеницы, ячменя, овса, проса и гречихи селекции НПЦ зернового хозяйства им. А.И. Бараева: Каталог. - Астана, 2016. - 40 с.

7. Сарсенбаева Г.Б. В зернохранилищах Казахстана отмечено более 100 видов насекомых и клещей [Электронный ресурс]. - 2018. - URL: http://www.kazakh-zerno.kz/novosti/ agrarnye-novosti-kazakhstana (дата обращения: 13.06.2018).

8. Манасян С.К., О.В. Пиляева. Комбини- рованная бункерная установка для сушки и очистки зернового материала // Вестник КрасГАУ. - 2008.- № 6. - С. 135-138.

9. Гриднева Е.Е., Калиакпарова Г.Ш., Гусева О.С. Современные тенденции развития рынка пшеницы в Республике Казахстан // Проблемы агрорынка.- 2018.- №2.- С.148-154.