Пайдаланылмайтын жерлерді алу кезіндегі ақпараттық қамтамасыз етудің рӛлі

Мақсаты – жер ресурстарының жай-күйін және олар туралы ақпаратты цифрлық форматта, сондай-ақ пайдаланылмайтын жерлердің сапасын анықтау, оларды кейіннен жерлердің нақты түріне жатқызу және уақытша пайдалануға беру мақсатында толымдылығын, жаңартылуын талдау. Әдістері – монографиялық, дерексіз-логикалық, аналитикалық, статистикалық, картаға түсіру және болжау. Нәтижелері – жерді пайдалану жүйесіндегі ӛзекті мәселелер қарастырылған. Пандемия кезінде барлық жер кадастрлық жұмыстар онлайн режимге ауыстырылды. Республика экономикасын дамытудың басты векторы ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді басқаруда жетекші орын алатын ауыл шаруашылығын цифрландыру болып табылатыны кӛрсетілген. 2023 жылы мемлекет меншігіне қайтарылған жерлердің интерактивті картасы іске қосылды – jerkarta.gharysh.kz. бұл геосервис алып қойылған жер учаскелерін облыстар мен аудандар бӛлінісінде кӛрсетуге ғана емес, сондай-ақ жер пайдаланушыларға бос, бекітілмеген жер учаскелерінің статистикасын, сондай-ақ жайылымдарға қажетті жерлерді қадағалауға мүмкіндік береді. Қорытындылар – екі дерекқорға талдау жасалды, нәтижесінде оларда жер массалары туралы мәліметтер толық емес екендігі анықталған, ӛйткені топырақ сапасының, физикалық-химиялық қасиеттерінің, жердің кадастрлық құнының кӛрсеткіштері жоқ. Тауар ӛндірісін жүргізу үшін пайдаланылмайтын ауыл шаруашылығы жерлерін беру бойынша жер конкурстарын ӛткізу кезінде қолданылатын критерийлер жүйеленген. Авторлар ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді пайдаланудың тиімділігін арттыру үшін нормативтік материалдар кешенін, кадастрлық құжаттаманы мерзімді нақтылау және жер мониторингі әдістемесін, сондай-ақ жер учаскелері туралы ақпарат беру жӛніндегі органдардың ӛзара ісқимылының тиімді тетігін әзірлеу және оған азаматтар мен заңды тұлғалардың қол жеткізуін қамтамасыз ету қажет екенін айтады.

1. Послание Главы государства К.-Ж. Токаева народу Казахстана от 02.09.2019г. [Электронный ресурс]. - 2019. – URL: https://www.akorda.kz/ru/addresses/addresses_of_president/poslanie-glavy-gosudarstva-kasym-zhomarta-tokaeva-narodu-kazahstana (дата обращения: 12.10.2023).

2. Курманова, Г.К.. Инновационные подходы к управлению земельными ресурсами / Г.К. Курманова, А.C. Бельгибаева // Проблемы агрорынка. - 2019. – N1. - С. 136-141.

3. Гальченко, С.А. Особенности информационного обеспечения определения эффективности использования земель сельскохозяйственного назначения / C.A. Гальченко, А. А. Рассказова // Столыпинский вестник. - 2020. - N1. – C. 29-35.

4. Schwab, A. Organizational aspects of digitalization in the context of agriculture: Exemplary results from anаlyzing data flows in German dairy farming / A. Schwab, J. Halberstadt, A. Besieda, M. Kraft, A. Ortland // Procedia Computer Science.-2023.- N219. - P.1006-1011. https://doi.org/10.1016/j.procs.2023.01.378.

5. Celtekligil, K. Resource Dependence Theory. In: Dincer, H., Yüksel, S. (eds) Strategic Outlook for Innovative Work Behaviours. Contributions to Management Science / K. Celtekligil // Springer, Cham, Book chapter. – 2020. - Р.131–148 https://doi.org/10.1007/978-3-030-50131-0_7

6. Jeyaraj, A. DeLone & McLean models of information system success: Critical metareview and research directions / A. Jeyaraj // International Journal of Information Management. – 2020. - N54(October) – P.122-139. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2020.102139.

7. Lau, A. Engaging stakeholders in land use planning: Lessons from a case study in Scotland. / A. Lau, E. Macpherson, S. McKay // Journal of Environmental Planning and Management. - 2020. -N63(8). - P.1532-1554.

8. Adade, D. Digital Twin for Active Stakeholder Participation in Land-Use Planning / D. Adade, W.T. de Vries// and.- 2023.-N12.- P.538-544. https://doi.org/10.3390/land12030538

9. Bawa, D. Activity Theory Approach and Geographic Information Systems Affordance for Effective Land Management and Administration Actualization // D.Bawa // Scientific African. - 2023. – N23(3). - P.1970-1979 https://doi.org/10.1016/j.sciaf.2023.e01970

10. Danielsen, F.. Community Monitoring of Natural Resource Systems and the Environment. / F. Danielsen, H. Eicken, M. Funder, N. Johnson, O. Lee, I. Theilade, D. Argyriou, N. D. Burgess // Annual Review of Environment and Resources – 2022. - N47(1). – P.637-670. https://doi.org/10.1146/annurev-environ-012220-022325

11. Kusmiarto, K.. Digital Transformation of Land Services in Indonesia: A Readiness Assessment / K. Kusmiarto, T. Aditya, D. Djurdjani, S. Subaryono // Land. - 2021. - N10. – P. 120-136. https://doi.org/10.3390/land10020120

12. Рыскелдi, О. Развитие АПК на основе цифровизации: зарубежный опыт / О. Рыскелдi, В.П. Шеломенцева, А.С. Нарынбаева // Проблемы агрорынка. – 2023.- N1.- C. 32-40. https://doi.org/10.46666/2023-1.2708-9991.03

13. Жумашева, С.Т. Цифровизация как основа инновационного потенциала аграрного производства Казахстана / С.Т. Жумашева, А.Муханова, Ж.Б. Смагулов // Проблемы агрорынка. – 2020. - N2. - C.45-52.

14. Jerkarta – интерактивная карта возвращенных сельхозземель. [Электронный ресурс]. - 2023. – URL: https://jerkarta.gharysh.kz/ru/map (дата обращения: 18.10.2023).

15. Публичная кадастровая карта [Электронный ресурс]. - 2023. – URL: https://map.gov4c.kz/egkn/ (дата обращения: 20.10.2023).

16. Об утверждении Правил организации и проведения конкурса по предоставлению права временного возмездного землепользования (аренды) для ведения крестьянского или фермерского хозяйства, сельскохозяйственного производства Приказ Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан - Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 20 декабря 2018 года (обновлен 01.01.2022). [Электронный ресурс]. - 2023. – URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/V1800018048 (дата обращения:27.10.2023)

17. Процедуру выдачи сельхозземель изменили в Казахстане. ElDala.kz - главный аграрный сайт Казахстана [Электронный ресурс]. - 2023. URL:https://eldala.kz/novosti/kazahstan/16272-proceduru-vydachi-selhozzemel-izmenili-v-kazahstane (дата обращения: 29.10.2023).

18. 20 миллионов гектаров пастбищ хотят вернуть государству: Мажилис одобрил законопроект [Электронный ресурс]. - 2023. – URL: https://orda.kz/20-millionov-gektarov-pastbisch-hotjat-vernut-gosudarstvu-mazhilis-odobril-zakonoproekt-380764/ (дата обращения: 01.11.2023).

19. «О некоторых вопросах государственной собственности». Постановление Правительства Республики Казахстан от 1 сентября 2023 г. № 755 [Электронный ресурс].- 2023.– URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P2300000755 (дата обращения: 01.11.2023).

20. Комиссия по земельным вопросам: Общественный контроль и равный доступ к распределению изъятых земель. Интернет ресурс МСХ РК [Электронный ресурс].-2023.– URL:https://www.gov.kz/memleket/enti-ties/moa/press/news/details/633246?directionId=1416&lang=ru (дата обращения: 25.10.2023)