Ресей ауыл шаруашылығындағы құрылымдық саясаттың басымдықтары

Мақсаты – Ресейдің ауыл шаруашылығының қазіргі жағдайын және оны одан әрі дамытудың негізгі мәселелерін талдау. Құрылымдық өзгерістерді бағалау кезінде ескерілуі керек болатын макроэкономиканың көрсеткіштері мен параметрлерін белгілеу. Ресей ауыл шаруашылығында құрылымдық саясатты қалыптастыру алгоритмін ұсыну, оны жүзеге асырудың қажеттілігі мен негізгі мәселелерін негіздеу.

Әдістері – мақала бойынша жұмыс салыстырмалы, логикалық және статистикалық талдау аясында жалпы ғылыми эмпирикалық әдістерді қолдану негізінде, сондай-ақ құрылым мен динамиканы талдау, ақпаратты кестелік-графикалық түсіндіру және т.б. арқылы жүзеге асырылды.

Өзектілігі – 2020 жылға қарай 1990 жылдары өндірістің құлдырауын еңсеруге, елдің азық-түлік тәуелсіздігін қамтамасыз етуге және экспортқа бағдарланған дамуға көшу үшін жағдай жасауға мүмкіндік берген аграрлық экономикадағы қалпына келтіру өсімі ғасырдың басында басталғаны атап өтілген. Сонымен қатар, Ресей Федерациясының Азық-түлік қауіпсіздігі Доктринасында белгіленген бірқатар өнімдер (сүт, көкөніс және бақша дақылдары, картоп, жемістер мен жидектер) бойынша елдің өзін-өзі қамтамасыз ету көрсеткіштеріне қол жеткізілмеген. Отбасылардың тұтынушылық бюджеттерінде тамақтануға арналған шығыстардың үлесі жоғары болып қалуда. Ауыл шаруашылығы дамуының шетелдік технологияларды, машиналар мен жабдықтарды, тұқымдар мен асыл тұқымды материалдарды жеткізуге тәуелділігі күшті, бұл азық-түлік қауіпсіздігіне қауіп төндіреді. Ауыл шаруашылығындағы өндірістің өсуі ауылдың әлеуметтік проблемаларын шешуге нашар әсер етеді. Аграрлық өндірістің интенсификациясы экологиялық проблемалардың шиеленісуіне әкеледі.

Нәтижелер – осы баптың шеңберінде Ресейдің ауыл шаруашылығындағы құрылымдық саясаттың бағыттары қаралған, олар бойынша саланы дамытудың стратегиялық құжаттары түзетіледі. Сондай-ақ автор көрсетілген проблемаларды шешу бойынша аграрлық және ауыл саясатының негізгі бағыттарын: салаға инвестицияларды ынталандыру; ауыл шаруашылығын ғылыми-техникалық қамтамасыз етуді жетілдіру; аграрлық азық-түлік нарығы бағасының құбылмалылығын төмендету жөніндегі шаралар; ауылды дамытуға ведомстволық тәсілді еңсеру және ауыл экономикасын әртараптандыру; топырақ құнарлылығын және ауыл шаруашылығындағы экологиялық жағдайды жақсарту жөніндегі шараларды қарастырған.

Қортынды – мақалада қарастырылған аграрлық саясатты жетілдіру бағыттары, бүгінде агроөнеркәсіптік кешенді басқару органдары белсенді жұмыс істейді, Ресейдің агроөнеркәсіптік кешенін дамытуда маңызды роль атқарады. Сонымен бірге елдің азық-түлік қауіпсіздігіне қол жеткізу, отандық аграрлық азық-түлік өнімдерінің экспорттық әлеуетін арттыру, ауылдық аумақтарды тұрақты дамыту және көзделген шаралар, сондай-ақ дамуға бөлінетін қаржы ресурстары бойынша АӨК алдына қойылған міндеттердің арасындағы сәйкестікті қамтамасыз ету қажет.

1. Сельское хозяйство в России. 2019: Стат.сб./ Росстат – M., 2019.

2. Национальный доклад о ходе и результатах реализации в 2020 году Государственной программы развития сельского хозяйства и регулирования рынков сельскохозяйственной продукции, сырья и продовольствия. М.: Минсельхоз России, 2021.

3. Постановление Правительства Российской Федерации от 14 июля 2012 года №717 «О Государственной программе развития сельского хозяйства и регулирования рынков сельскохозяйственной продукции, сырья и продовольствия на 2013-2020 годы».

4. Постановление Правительства Российской Федерации от 31 мая 2019г. № 696 "Об утверждении государственной программы Российской Федерации "Комплексное развитие сельских территорий" и о внесении изменений в некоторые акты Правительства Российской Федерации".

5. Итоги Всероссийской сельскохозяйственной переписи 2006 года: В 9 т., Т. 2. М.: ИИЦ «Статистика России», 2008.

6. Итоги Всероссийской сельскохозяйственной переписи 2016 года: В 8 т. Т. 2. М.: ИИЦ «Статистика России», 2018.

7. «О состоянии местного самоуправления, перспективах его развития и предложения по совершенствованию организации местного самоуправления в Российской Федерации в 2019 году». Доклад Общероссийского конгресса муниципальных образований России. М. 2020.