Астық және астық өнімдерін сақтау саласындағы салааралық экономикалық қатынастар

Қазақстан экономикасын дамытудың қазіргі жағдайында салааралық экономикалық қатынастарды жетілдіру проблемалары астық пен астық өнімдерін сатудың нарықтық нысандарымен айқындалады.

Мақсаты – шешуге тура келетін негізгі міндеттердің бірі-ауыл шаруашылығы және қайта өңдеу кәсіпорындары арасындағы өзара байланыстардың теңгерімсіздігін еңсеру жөніндегі шаралар кешенін қамтамасыз ету, өйткені олардың арасындағы ұйымдық – экономикалық қатынастар астық өнімі кіші кешенінің тар орындарының бірі болып табылады.

Әдістері - салыстырмалы талдау, статистикалықэкономикалық, жүйелік талдау, логикалық жалпылау

Нәтижелер - астық өндірісін ұлғайту негізінен жаңа құрылыс есебінен элеватор өнеркәсібі кәсіпорындарының қуаттарын кеңейтуді талап етеді. Кәсіпорындар қазіргі жағдайда ТМД елдерінің аумағындағы элеваторлармен салыстырғанда сыйымдылығы жоғары және қазіргі заманғы жабдықтармен сипатталады. Салааралық өзара іс-қимылдың негізгі түрі ретінде астық сату бойынша ауыл шаруашылығы мен элеватор өнеркәсібінің экономикалық қатынастары бөліп көрсетілген.

Қортынды - меншіктің кез-келген түрінде ондаған жылдар бойы құрылған элеваторлардың қымбат негізгі қорлары елдің бүкіл азық-түлік жүйесінің мүдделері үшін ұтымды пайдаланылуы керек. Айырбастау операцияларын жүргізу, дәнді дақылдардың сұрыптық тұқымдарын дайындауға көмек көрсету сияқты қызмет түрлерінен басқа, элеваторлар мен астық қабылдау кәсіпорындары оны өндірушілер үшін астықтың тауарлық партияларын қалыптастырып, олардың тапсырмасы бойынша нарықта коммерциялық мәмілелерді жүзеге асыруы, сондай-ақ кепіл операцияларымен айналысуы тиіс. Тауар өндірушілерде материалдық және қаржылық қаражаттың шектеулі болуы жағдайында ірі элеваторлардың, астық қабылдау және қайта өңдеу кәсіпорындарының сыйымдылығын бірлесіп пайдалану маңызды болады. Элеваторлар және басқа да астық қабылдау кәсіпорындары ҚР астық нарығының негізгі қатысушылары бола отырып, астықты тауар өндірушілерден қайта өңдеушілерге және тікелей тұтынушыларға дейін жылжытуды қамтамасыз етуге арналған, бұл кәсіпорындардың негізгі міндеті тұтынушылық сұранысты барынша қанағаттандыру үшін астыққа тауарлық түр беру болып табылады.

1. Kaliev G.A. Issues of food security in Kazakhstan. / Kaliev G.A., Moldashev A.B. // Problems of agricultural market. - 2021.- №4. С.13-22. https://doi.org/10.46666/2021-4.2708-9991.01.

2. Petrikov A. The use of innovative technologies by different categories of farms and improvement of scientific and technological policy in agriculture / Petrikov A. // AAPK: economy, management - 2018 - №9-P. 4-11.

3. Altukhov A.I. Economic problems of innovation development of the grain product subcomplex of Russia: monograph / Altukhov A.I., Nechaev V.I. Moscow: Nasirdinova V.V. Publishing House, 2015. - 477 с.

4. Konuspaev R.K. Diversification strategy in the agroindustrial complex / Konuspaev R.K., DemesinovT.Zh., Taipov T.A. // Problems of agromarket. 2021.- №(2).- С.31-37. https://doi.org/10.46666/2021-2.2708-9991.03

5. Talerchik S.M. Ensuring economic security in the context of sustainable innovation development of the agro-industrial complex in the regions of Russia /Talerchik S.M. Zaitsev A.A. Shavanov M.V. // Fundamental Research. - 2021. - № 2 - С. 57-65.

6. Mizanbekova S.K. Innovative processes in the elevator industry of Kazakhstan and Russia. / S.K. Mizanbekova, I.P. Bogomolova, L.T. Pechenaya // Proceedings of the National Academy of Sciences of Kazakhstan. Series of Agrarian Sciences. - 2015.- № 3.С.140-147.

7. ; Krutikov V.A. Regional economy and management: textbook / V.K. Krutikov, L.A. Kosogorova, M.V. Yakunina. - Kaluga: Publishing house AKF "Politop", 2018. - 864с.

8. Rau V.V. The impact of exports on the domestic market of the country-exporter (the experience of countries-exporters of agricultural products)/ Rau V.V.//Economics of agricultural and processing enterprises.-2020.-№3.-С.70-75.

9. Zhiyentayev S. State regulation of agriculture in Kazakhstan within the framework of the Eurasian Economic Union (EAEU). Zhiyentayev, Z. Dosmukhamedova // Bulletin of the Karaganda University.Economy Series. - 2019. -№4(96).- С.99-108.

10. Zyukin D.A. Aggregation of grain production: is this way of development of grain farming effective? /D.A. Zyukin // Economics of agricultural and processing enterprises - 2020. - № 2. - С. 40-43.