Астық өнімдері кластерінің ерекшеліктері: нарықты қайта бағдарлау

Астық өнімдері кластері – мүдделі тараптардың күш-жігерін шоғырландырудың, өңірдің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етудің ұйымдық нысаны.
Мақсаты – кластердің құрамында өндірістік-экономикалық нәтижелерге қол жеткізу үшін кәсіпорындардың күшжігерін шоғырландыру жоғары деңгейге жететіндігіне байланысты өзара іс-қимылды кластерлік ұйымдастыруды арттыру жолдарын айқындау.
Әдістері – салыстырмалы, жүйелік талдау, статистикалық-экономикалық, логикалық жалпылау.
Нәтижелер – кластердің экономикалық қатынастарының ең маңызды бөлігі аралық өнімдерді, ресурстарды және қызметтерді айырбастау, сыртқы нарықта түпкілікті өнімді өткізуден түскен табысты бөлу процесінде пайда болатын бөлу қатынастарының механизмі болып табылады. Тарату жүйесінің жұмыс істеуі астық кластерінде өндірілген өнімді сатудан түскен кірістер технологиялық тізбек бойынша бағалар мен тарифтер негізінде кластерге қатысушылар құратын орталықтандырылған қорлар арқылы бөлінетінін негізге ала отырып, кластерге қатысушылар мүдделерінің тепе-теңдігін қамтамасыз етеді.
Қортынды – астық өнімдері кластерінің нақты ұйымдық құрылымы бар, оның маңызды бөлігі аралық өнімді, ресурстар мен қызметтерді алмасу, кірісті бөлу кезінде туындайтын бөлу қатынастарының тетігі болып табылады. Көлік-логистикалық инфрақұрылым кластер ішінде және одан тысқары жерлерде өнімнің заттай көріністегі ең аз материалдық шығындармен орын ауыстыруын қамтамасыз ету үшін қажет. Астық кластерінің өзегін астық өндірумен, сақтаумен және қайта өңдеумен айналысатын кәсіпорындар құрауға тиіс. Оның басқа бөлігі-қайта өңдеушілер: ұн тарту, құрама жем және нан пісіру зауыттары, макарон фабрикалары. Барлық қатысушыларға бірдей тиімділікті қамтамасыз ету үшін кластерлерді қалыптастыруды баға белгілеу механизмімен байланыстыру қажет.

1. Алтухов, А.И. Парадигма продовольственной безопасности России: монография [Текст] / А.И. Алтухов. – М.: Фонд «Кадровый резерв». - 2019. – 682 с.

2. Каренов Р.С. Состояние и приоритеты перехода агропромышленного комплекса страны на новый качественный уровень устойчивого развития./ Каренов Р.С., Нурпеисов Б.Г., Токсамбаева А.Б. // Вестник КарГУ. Серия Экономика. – 2019.- № 2.- С. 172 – 182

3. Гусаков Е. Резервы повышения устойчивости и алгоритм экспортоориентированной кластерной политики АПК. /Гусаков Е. //Аграрная экономика – 2019. - №8. - С. 45- 49

4. Рудой Е.В. Научно-технологическое развитие зернового производства России: комплексная оценка, проблемы и пути решения/Рудой Е.В., Петухова М.С. //АПК: экономика, управление.- 2021. -№6.-С.71-79

5. Алтухов А.И. Сельскохозяйственному производству страны необходима новая концепция размещения и специализации. //Экономика сельскохозяйственных и перерабатывающих предприятий –2019.- № 8. – С.7-14

6. КолмыковА.В.. Методология кластерной оценки устойчивого социально-экономического развития административных районов Беларуси./Колмыков А.В.//Вестник Беларусской государственной сельскохозяйственной академии.-2018.-№3.-С .25 - 31.

7. Мизанбекова С.К. Зерновое хозяйство – основа функционирования зернопродуктового подкомплекса/ С. К. Мизанбекова, Б. Б. Калыкова, Д. А. Айтмуханбетова// Проблемы агрорынка- 2021.-№ 2.- С.130- 137

8. Taipov, Т.А. (2018). Public grain support models of agricultural production in series the EAEU countries. Bulletin of the geographicaly Karaganda University Economy Series, 2(90), 91-98.

9. Мизанбекова С.К.Современные тенденции кластеризации зернопродуктового комплекса Казахстана./Мизанбекова С.К., Богомолова И.П. // Международный сельскохозяйственный журнал.- 2016.- № 2.-С 32 -35

10. Мустафаева Б. Теоретические основы управления агропродовольственными кластерами. /Мустафаева Б.//Проблемы агрорынка. -2019.- №1. –с.200-205.