"Жасыл" экономика: ауыл шаруашылығындағы шындықтар мен перспективалар

Мақсаты – агроөнеркәсіптік кешен үшін "жасыл" экономиканы дамытудың, оның Қазақстандағы экономикалық тұрақтылыққа және қоршаған ортаның жай-күйін жақсартуға ықпалына қазіргі заманғы тәсілдердің маңыздылығына назар аудару.

Әдістері - салыстырмалы талдау, бағалау және синтез, жүйелік тәсіл. Нәтижелері – республикадағы экологиялық қауіпсіздіктің проблемалары мен перспективалары, орнықты өсудің ресурс үнемдеуші моделінің, елдегі "жасыл" экономиканы дамыту бағдарламасының артықшылықтары көрсетілген. Эко-инновацияларға жедел көшу үшін инновациялық технологияларды пайдалануда артта қалудың елеулі деңгейі анықталған. Оларды негізгі фактор ретінде экология жөніндегі ұлттық саясатқа енгізу үшін қажетті шаралар ұсынылған. Зерттеудің өзектілігі ауыл тұрғындарының өмір сүру деңгейі мен сапасын жақсартуға органикалық ауыл шаруашылығының оң әсерімен анықталады. Соңғы уақытта экологиялық таза өнім өндірісінің жыл сайынғы көлемі орта есеппен 20-30%-ға артуда. Экожүйелер жануарларды, жем мен тыңайтқыштарды біртұтас мақсатты жүйе ретінде қарастырады. Қазақстан Республикасында мал өсіруге және сапалы мал шаруашылығы өнімдерін алуға арналған табиғи жайылымдардың үлкен алаңдары бар. Агроөнеркәсіптік өндіріс тиімділігін арттыру, шалғай өңірлер халқының жоғары сапалы азық-түлік тауарларына қажеттіліктерін қанағаттандырудың толықтығы, қоршаған ортаның жай-күйін жақсарту үшін биоалуантүрлілікті сақтау қағидаттарын және баламалы энергия көздерін ауқымды қолданудың орындылығы болып табылатын практикалық нәтижелер қорытындыланды.

Қортындылар – қазіргі уақытта бүкіл әлемде экологиялық тұрақтылық көрсеткіштері төмендеуде. Табиғи әлеует пен биологиялық ресурстарды қолдау үшін жергілікті деңгейден жаһандық деңгейге дейінгі барлық деңгейлерде мақсатты стратегия мен инвестициялық шешімдерді іске асыру қажет. Инвестициялардың қажетті ауқымын ынталандыру мақсатында қаржыландырудың тиімді инновациялық тетіктері талап етіледі.

1. Kennet, M. Green Economics: setting the scene. Aims, context, and hilosophical underpinning of the distinctive new solutions offered by Green Economics / M. Kennet, V. Heinemann // Int. J. Green Economics.- 2006.-Vol.1.- P.68-102.

2. Хоккен, П. Естественный капитализм: грядущая промышленная революция / П. Хоккен, Э.Ловинс, Х. Ловинс. – М.: Наука. – 2002. - 459 с.

3. Зомонова, Э.М. Стратегия перехода к «зеленой» экономике: опыт и методы измерения- Новосибирск: ГПНТБ СО РАН, 2015. - Вып.104. - 283 с.

4. Gusev, E.M. Inevitability and Prospects of the Use of the “Green Farming” Strategy by Humanity / E.M. Gusev // Arid Ecosystems. − 2019. – Vol.9. − N.3. − P.143–149. doi: 10.1134/S2079096119030041.

5. The United Nations World Water Development Report 2018: Nature-Based Solutions for Water. WWAP (United Nations World Water Assessment Programme). UN-Water. − Paris: UNESCO, 2018. − 139 p.

6. Sustainable Management of Water Resources in Agriculture.- Paris: OECD publishing, 2010. − 120 p.

7. XII Международный форум «Зеленая» экономика [Электронный ресурс].- 2018.- URL:http://biotech2030.ru/21-23-maya-2018-xiimezhdunarodnyj-forum-zelenaya-ekonomika/ (дата обращения: 15.07.2021).

8. Palmer, M.A. Water security: Gray or green? / M.A. Palmer, J. Liu, J.H. Matthews, M. Mumba, P. D’Odorico // Science. -2015.- Vol. 349.− P.584-585. doi: 10.1126/science.aac7778.

9. Громова, А.И. «Зеленая» экономика и устойчивое развитие сельского хозяйства / А.И. Громова // Российское предпринимательство. – 2014. - № 14 (260). - С.130-135.

10. Концепция по переходу Республики Казахстан к «зеленой» экономике. Указ Президента Республики Казахстан от 30 мая 2013 года № 577 [Электронный ресурс]. - 2013.- URL: https://online.zakon.kz (дата обращения: 18.07.2021).

11. Байжолова, Р.А. «Зеленая» экономика в Казахстане: вызовы и перспективы развития / Р.А. Байжолова, Ж.М. Орынканова // Ученые записки Крымского инженерно-педагогического университета им. Ф. Якубова.- 2018. - №1(59). - С. 37-42.

12. Гриднева, Е.Е. Қазақстан Республикасындағы мал шаруашылығын дамыту: мәселелері және оларды шешу жолдары / Е.Е. Гриднева, Г.Ш. Қалиақпарова, Н.М. Калманова // Проблемы агрорынка. - 2020. -№2. - Б. 119-125.

13. Шуленбаева, Ф.А. Проблемы и перспективы развития отрасли животноводства / Ф.А. Шуленбаева, С.Т. Окутаева, К.М. Маденова // Проблемы агрорынка. - 2018. - №2. - С. 159-160.

14. Конурбаева, Ж.Т. Международная практика использования вторичного сырья в отрасли животноводства / Ж.Т. Конурбаева, О.К. Денисова, А.М. Закимова // Проблемы агрорынка. - 2019. - №2. - С. 138-145.

15. Гриднева, Е.Е. Плодоовощная отрасль южно-казахстанского региона: состояние и перспективы / Е.Е. Гриднева, Г.Ш. Калиақпарова, Н.М. Калманова // Проблемы агрорынка. – 2020. - №3. – С. 180-186. https://doi.org/10.46666/2020.2708-9991.22.