ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖЕМДІК АСТЫҚ НАРЫҒЫ

Жемдік астық ретінде пайдаланылатын маңызды дақылдар - сұлы, жүгері, бидай, тары, арпа, жемдік бұршақтар, соя, чина - ауыл шаруашылығы малдарына арналған пайдалы заттардың алмастырылмайтын көздері. Елдің астықпен тұрақты қамтамасыз етілуі, экспортты дамыту өндірістің ұлғаюымен және оны жемдік мақсаттарға пайдалануды жақсартумен тікелей байланысты, өйткені астық жемінің шығыны дәстүрлі түрде астықты ішкі тұтынудың жартысынан астамын құрайды. Авторлар мал шаруашылығы өнімі мен құрама жем өндірісінің негізі ретінде жемге арналған астық агроөнеркәсіп өндірісінде салааралық пропорцияларды қалыптастырады, барлық астық нарығының дамуын айқындайды және жоғары әлеуметтік-экономикалық маңызы бар екенін айтады. Жемдік мақсаттарға астықты пайдаланудың тиімділігін анықтайтын негізгі өлшемдер көрсетілді. Дәнді-жемдік дақылдар егістігінің ұтымсыз қалыптасқан құрылымының нәтижесінде мал шаруашылығы өнімдерін өндіруге нормативтермен салыстырғанда құрама азықтан 1,5 есе көп жұмсалатынын атап өткен. Мақалада жемдік астық нарығына талдау берілген. Астық өндірісінің жағдайын жақсарту бойынша шаралар қажет деген қорытынды жасалған. Ғылыми тәсілдерді әзірлеу және енгізу, мал шаруашылығы салаларының қажеттіліктеріне сәйкес жемдік дәнді дақылдар өндірісін оңтайландыру талап етіледі. Астық саласы мен астық өндірісінің жай-күйімен ғана емес, сондай-ақ тұтастай алғанда агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың объективті болжамымен анықталатын оның сыйымдылығын құрайтын жемдік астық нарығының өсу перспективалары негізделген.

animal husbandry, feed grain, diet, resources, market, profitability, efficiency, prices, assortment, demand, consumption, food security, мал шаруашылығы, жемдік астық, рацион, ресурстар, нарық, табыстылық, тиімділік, баға, ассортимент, сұраныс, тұтыну, азық-түлік қауіпсіздігі, животноводство, фуражное зерно, рацион, ресурсы, рынок, доходность, эффективность, цены, ассортимент, спрос, потребление, продовольственная безопасность

1. Moldashev, A.B. AIC of Kazakhstan: problems of development and search for their solutions / A.B. Moldashev // Problems of AgriMarket. - 2016.- No. 3.- P. 7-13.

2. Tikhomirov, A. Organizational and economic conditions for specialization and concentration of production in animal husbandry/ A. Tikhomirov // AIC: Economics, Management.- 2018. - No. 2.- P. 36-45.

3. Morozov, N.M. The main factors of increasing the efficiency of livestock production in Russia / N.M. Morozov, A.N. Rasskazov // Economics of agricultural and processing enterprises. - 2019. - No. 6. - P. 12-15.

4. Mizanbekova, S.K. The development of rural territories on the basis of improving intersector relations in mixed fodder production // Rural territories in spatial development of the country: potential, problems, prospects. Nikonov Readings - 2019: Proceedings of the Inter- national Scientific-Practical Conference.- M.: Russian Research Institute of Agricultural Econo-mics, 2019. - P. 193-195.

5. Taipov, T.A. Public support models for agricultural production in the EAEU countries / T.A. Taipov// KarSU Bulletin. Series Economics. - 2018.- No. 2 (90).- P. 91-98.

6. Shukurov, A.K. Creation of livestock exchange stock and its impact on the development of livestock in the western region of Kazakhstan / A.K. Shukurov, B.M. Shukurova // Problems of AgriMarket. - 2018. - No. 2. - P. 162-168.

7. Blagoveshchensky, G.V. Modern feed production in European agriculture / G.V. Blagoveshchensky, V.V. Kononchuk, S.V. Sobolev // News of the Timiryazev Agricultural Academy. - 2019.- Issue. 3. - P. 33-47.

8. Tokusheva, A.S. Issues of feed production development in Kazakhstan / A.S. Tokusheva, A.B. Nugmanov // News of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan. Series of agricultural sciences.- 2016.-No.4.-P. 41-43.

9. Innovations in animal feeding: a reference guide / ed. V.I. Fisinin [et al.]. - M.: RGAU- K.A. Timiryazev MAA, 2012.- 612 p.