OPTIMIZATION OF ECONOMIC AND BREEDING-TECHNOLOGICAL PARAMETERS OF THE BEEF CATTLE HERD

Соңғы жылдары Қазақстан мен Ресейде етті мал шаруашылығын дамытуға бағытталған бірқатар мемлекеттік бағдарламалар қабылданды. Бұл мәселе қазіргі уақытта өзекті, өйткені республика осы саланы дамыту үшін ресурстық әлеуеттің бірегей жиынтығына және әлеуетті өткізу нарықтарына ие. Зерттеудің мақсаты осы жобаларды несиелеудің әртүрлі нұсқаларымен және өсірілетін жануарлардың жоғары генетикалық мәртебесін ұстап тұрумен байланысты ет малының табындарын құру кезінде оңтайлы шешімдерді іздеу болып табылады. Мақалада етті мал шаруашылығын дамыту бойынша қолданыстағы бағдарламаларды орындаудың ағымдағы жағдайы қарастырылған. Кеңейтілген ұдайы өндіріс кезінде етті мал табынын қалыптастырудың жоспарлы көрсеткіштері келтірілген. Асыл тұқымды және тауарлық малды өткізудің ықтимал көлемін ескере отырып, несиелік берешекті өтеу кестесі есептелген. Несие қаражатын өтеу мерзімі бар кезде кәсіпорындар алынған төлдердің көп бөлігін нарыққа жіберуге мәжбүр екені анықталған. Авторлар инвестициялық-экономикалық қана емес, селекциялық-технологиялық параметрлерді де бақылау керек деп санайды. Етті мал шаруашылығын тиімді дамыту үшін қайтарым мерзімі көп несиелік ресурстар қоржынын құру қажеттілігі негізделген. Бұл несиелік қамтамасыз ету қажеттілігін азайтуға және шаруашылық жүргізуші субъектілердің ет өнімділігі бағытындағы мал табындарын кеңейтіп, ұдайы өндірісті ынталандыруын қалыптастыруға мүмкіндік береді.

agriculture, lending, beef cattle, expanded reproduction, agribusinesses, investment and economic, breeding and technological parameters, resource potential, food, агроөнеркәсіптік кешен, несиелендіру, ет малы, кеңейтілген ұдайы өндіріс, агроқұрылымдар, инвестициялық-экономикалық, селекциялық-технологиялық параметрлер, ресурстық әлеует, азық-түлік, кредитование, мясной скот, расширенное воспроизводство, агроформирования, инвестиционно-экономические, селекционно-технологические параметры, ресурсный потенциал, продовольствие

1. Программа «Развитие экспортного потенциала мяса крупного рогатого скота Республики Казахстан на 2011-2020гг.» [Электронный ресурс]. - 2012.-URL: http://www. mgov.kz (дата обращения: 23.07.2015).

2. Программа кредитования субъектов АПК на приобретение маточного поголовья КРС и племенных быков-производителей для воспроизводства молодняка мясной породы («Сыбаға») [Электронный ресурс]. - 2017.- URL: http://www.mgov.kz (дата обращения: 15.02.2018).

3. Официальный сайт Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан [Электронный ресурс]. - 2017.-URL: http:// www.mgov.kz (дата обращения: 14.03.2018).

4. Омарова А.Т., Емелина Н.К., Курманалина А.К. Государственное регулирование АПК Республики Казахстан // Проблемы агрорынка.- 2018.-№2.-С. 90-97.

5. Джусибалиева А.К., Абдыкерова Г.Ж. Государственная поддержка занятости в сельском хозяйстве Казахстана // Проблемы агрорынка.- 2018.-№2.-С. 215-224.

6. Есенгалиева С.М. Организационно-экономические аспекты развития сельскохозяйственной кооперации // Проблемы агрорынка. - 2018. - №1.- С. 156-163.

7. Кантарбаева Ш.М., Тлесова А.Б. Возможности скоринга при субсидировании сельхозтоваропроизводителей Республики Казахстан // Проблемы агрорынка. - 2019. - №1.-С. 84-90.

8. Проект программы развития мясного скотоводства в Республике Казахстан до 2020 года [Электронный ресурс]. - 2016.- URL: http://www.mgov.kz (дата обращения: 12.06.2017).

9. Официальный сайт «Экспертно-аналитического центра агробизнеса» [Электронный ресурс]. - 2017.-URL: http:// www.mgov.kz (дата обращения: 5.08.2018).

10. Программа развития мясного скотоводства в Республике Казахстан до 2027 года [Электронный ресурс]. - 2018.-URL: http:// www.mgov.kz (дата обращения: 3.06.2019).