АГРАРЛЫҚ АЗЫҚ-ТҮЛІК КЛАСТЕРІН БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Кластерлік тәсілдерді іске асыру өнеркәсіптік дамуға, ел экономикасының бәсекеге қабілеттілігі мен тиімділігіне жәрдемдесудің маңызды құралы болып танылған. Инновациялық саясаттың басым бағыттарының бірі - аграрлық азық-түлік кластерлерін құру. Мақалада агроөнеркәсіптік кешенде кластерлерді қалыптастыруға және кластерлік басқаруды мемлекеттік реттеу механизміне экономикалық баға берілген. Аграрлық салада кластерлердің жұмыс істеу тиімділігі аймақтық деңгейде модельдерді әзірлеуге негіз болып табылатыны анықталған. Қазақстанның агроөнеркәсіптік кешенінің даму заңдылықтарын ескере отырып, олардың механизмі, функционалдық ролі, құрамдас элементтері нақтыланған. Кластерлік басқару ерекшеліктері, техника мен технологияларды жетілдіруге бағытталған интеграцияланған жүйе ретінде оларға тән географиялық орналасумен, климатпен, мүмкіндіктермен бай- ланысты аймақтың агроөнеркәсіптік өндіріс саласындағы кластерлердің бәсекелестік артықшылықтары анықталған. Кластерлік талдау негізінде кластерлік басқарудың тиімділігін арттыруға, "өндіру-қайта өңдеу-өткізу" тізбегіндегі шығындарды азайтуға, өңірлік деңгейде азық-түлікпен қамтамасыз етуді жақсартуға мүмкіндік беретін әрбір аумақ үшін кластерлерді басқару жөніндегі әдістемелік ұсыныстар қалыптастырылды. Аграрлық азық-түлік кластерлерін қалыптастыру халықтың өмір сүру деңгейі мен сапасын арттырудың стратегиялық міндеттерін шешудегі перспективалық бағыттардың бірі болуы мүмкін.

агроөнеркәсіптік кешен, нарық, кластер, тауарөндірушілер, бәсекелестік, инфрақұрылым, өндірісті басқару, еңбекақы төлеу, өмір деңгейі мен сапасы, агропромышленный комплекс, рынок, кластер, товаропроизводители, конкуренция, инфраструктура, управление производством, оплата труда, agro-industrial complex, market, cluster, commodity producers, competition, infra- structure, production management, remuneration, level and quality of life

1. Лукин В.Ф., Григорьева В.Е. Монокластерный подход к управлению цепями поставок в АПК России и странах Евразийского экономического союза в сфере растениеводства // Перспективы развития предпринимательства в странах Евразийского экономического союза: материалы междунар. науч.-практ. конф. - Симферополь, 2016. - С. 213-218.

2. Музалевский А.А., Яйли Е.А. Кластер: анализ, оценка, управление. Научное издание.- Санкт-Петербург: Изд. РГГМУ, 2013. - С. 112-115.

3. Ахметзянова Э.Р., Валеева Э.Н. Стратегия развития социально-экономического потенциала региона: кластерная модель // Национальный интерес: приоритеты и безопасность. -2013. - № 11.-С. 41-44.

4. Аркин ПА., Голубев А.Г. Методическое обеспечение взаимодействия промышленных предприятий внутри кластера: логистический подход // Изв. Санкт-Петербургского университета экономики и финансов. - 2013. - № 1. - С. 33-38.

5. Сельское хозяйство Российской Федерации в 2013 г. // Экономика сельского хозяйства России. - 2013. - № 4. - С.71-75.

6. Губаненко ГА., Речкина ЕА., Рубчевская Л.П. и др. Анализ потенциала Красноярского края для формирования тематического кластера по производству функциональных пищевых продуктов // Вестник КрасГАУ. - 2013. - № 12. - С. 252-258.

7. Ковалева А.Е. Развитие кластерного управления в аграрном секторе экономики: автореф. к.э.н. - Орел: Орловский государственный университет, 2017. - 24с.

8. Демичев В.В. Методологические подходы к анализу формирования аграрных кластеров // Вопросы статистики.-2013. - № 1. - С. 30-34.

9. Колесниченко ЕА., Савинова О.В. Кластерный подход как инструмент создания благоприятного инвестиционного и делового климата в системе обеспечения конкурентоспособности территории // Социально-экономические явления и процессы. - 2014. - № 2 (60). -С. 47-55.

10. Какие меры принимает Минсельхоз для поддержки субъектов АПК. -2018.-URL: // https://bnews.kz/ru/search (дата обращения: 25.02.2019).

11. Савченко, Е.С. Продолжаем уверенное движение вперед Е.С. Савченко //Экономика сельского хозяйства России. - 2013. - № 3.- С. 35-38.

12. Ким В.В., Абдишова Г.Б. Особенности агропромышленного комплекса в Казахстане // Молодой ученый. - 2017. - №8. - С. 21-23.