АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ЖЕРЛЕРІНІҢ МОНИТОРИНГІ

Жерлерді пайдалану қарқындылығына, антропогендік әсер ету сипатына байланысты осы жер алқаптарында болып жатқан жағымсыз процестер көрсетілген. Мониторингтік пункттердің қазіргі стационарлық аумақтық-аймақтық желісін орналастыру, оларды Қазақстан облыстары бойынша бақылаудың мерзімділігі талданған. Мониторингтік зерттеулердің деректерін талдау экологиялық алаңдардың қолданыстағы желісі ауыл шаруашылығы жер- лерінің сапасына әсер ететін топырақ процестерінің өзгерістерін толық қамтымайтынын және жеткілікті түрде көрсетпейтінін көрсетеді. Осының негізінде топырақтың, әсіресе жыртылған жерлердің құнарлылығын бақылауды жүзеге асыру үшін республиканың аймақтары бойынша, жыртылатын алқаптардағы суармалы егіншілік аймақтарында және богарлық егіншілікте, жыртылатын алқаптардың рельефі мен ұсақ бұрылысында, шабындық-жайылымдық алқаптарда оңтайлы алаңдар мен мониторингтік пункттердің тығыздығы ұсынылған. Әрі қарай пайдаланылған жерлерді ауыл шаруашылығы өндірісіне тарту арқылы Жамбыл облысында пайдалы қазбаларды қарқынды өндіру кезінде бүлінген жерлерге мониторинг жүргізудің өзектілігі мен қажеттілігі анықталған. Солтүстік Қазақстан мысалында ауыл шаруашылығы алқаптарын қашықтықтан зондтау және ғарыштық мониторинг нәтижелерін тәжірибеде қолдану көрсетіледі, нәтижелерді топырақ құнарлылығын сақтау жөніндегі іс-шараларды экономикалық ынталандыру, Жер ресурстарын ұтымды пайдалануды жетілдіру жөніндегі ұсыныстарды әзірлеу үшін Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің мамандары пайдалануы мүмкін.

земельные ресурсы, посевные площади, плодородие почв, загрязнение земель, мониторинг, стационарные экологические площадки, дистанционное зондирование, жер ресурстары, егіс алаңдары, топырақтың құнарлылығы, жердің ластануы, мониторинг, стационарлық экологиялық алаңдар, қашықтықтан зондтау, land resources, sown areas, soil fertility, land pollution, monitoring, stationary environmental sites, remote sensing

1. Концепция развития государственного мониторинга земель сельскохозяйственного назначения и земель, используемых или предоставленных для ведения сельского хозяйства в составе земель иных категорий, и формирования государственных информационных ресурсов об этих землях на период до 2020 года. «КонсультантПлюс» [Электронный ресурс].-2014.-URL: http://consultant.ru (дата обращения: 12.02.2019).

2. Приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 25 июня 2015 года № 452 «Об утверждении Гигиенических нормативов к безопасности окружающей среды (почве)» Предельно допустимые концентрации химических веществ в почве. ИС «Параграф» [Электронный ресурс].-2015.-URL: http://online.zakon.kz (дата обращения: 19.02.2019).

3. Экологический кодекс Республики Казахстан от 9 января 2007 года № 212-III (с изменениями и дополнениями по состоянию на 05.10.2018 г.) ИС «Параграф» [Электронный ресурс].-2018.-URL: http://online.zakon.kz (дата обращения: 25.02. 2019).

4. Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 26 мая 2016 года № 236 «Об утверждении Положения о Комитете по управлению земельными ресурсами Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан» изменениями.- ИС «Параграф» [Электронный ресурс].- 2018.-URL: http:// online.zakon.kz (дата обращения: 28.02. 2019).

5. Сводный аналитический отчёт о состоянии и использовании земель Республики Казахстан за 2017 г. -Астана, 2018.- 293с.

6. Приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 23 декабря 2014 года № 159 «Об утверждении Правил ведения мониторинга земель и пользования его данными в Республике Казахстан» (с изменениями по состоянию на 22.12.2015 г.). ИС «Параграф» [Электронный ресурс].-2015. - URL: http://online.zakon.kz (дата обращения: 28.02. 2019).

7. А.С. Сапаров, Б.У. Сулейменов. Плодородие почв Казахстана: проблемы и пути их решения // Экология и промышленность Казахстана. - 2015.- №1 (45).- С. 5-11.

8. Земельный баланс Республики Казахстан за 2017 г. -Астана, 2017. - 82с.

9. Инструктивные указания по ведению и стандартизации работ по мониторингу пахотных земель Республики Казахстан на стационарных пунктах наблюдений ГОСНПЦзем. - Алматы, 2002. - 19с.

10. Терехов А.Г. Методика оценки агротехнического уровня возделывания зерновых культур Северного Казахстана и его изменений в период 2000-2009 г.г. по данным MODIS // Современные проблемы дистанционного зондирования Земли из космоса.- 2011.-Т. 8.- № 2. - С. 233 - 238.