Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы құрылымдарын материалдық- техникалық қамтамасыз ету: инновациялық-инвестициялық процестерді ынталандыру

   Өзектілігі - саланы техникалық жарақтандыруды жаңғыртуға, инвестициялар ағыны негізінде цифрлық технологияларды енгізуге негізделген агроөнеркәсіптік кешенді инновациялық-инвестициялық дамыту еңбек өнімділігін арттыруға және бәсекеге қабілетті өнім шығаруға мүмкіндік береді.

   Мақсаты - Қазақстанның аграрлық секторының тиімділігін арттыру негізі ретінде ауыл шаруашылығындағы инновациялық белсенділікті мемлекеттік инвестициялау бойынша теориялық-әдіснамалық негіздеме мен практикалық ұсынымдар әзірлеу.

   Әдістер - үрдістер мен әсерлерді анықтау үшін нәтижелерді жүйелі талдау, алынған деректерді зерттеу кезінде статистикалық, шаруашылық қызметтің нәтижелерін бағалау және болжау, оның оң және теріс бағыттарын айқындау және өндірістік процестерді оңтайландыру үшін экономикалық тәсіл.

   Нәтижелер - қазіргі заманғы ауыл шаруашылығы техникасының болмауы, ауылдық инфрақұрылымды жаңарту деңгейінің жеткіліксіздігі және нарыққа қолжетімділіктің шектелуі, кәсіпорындардың негізгі қорларын толықтыру деңгейінің төмендігі, машиналар мен жабдықтардың тозуы, маусымдық жұмыстардың салдарынан капитал салымдарының тапшылығы және инвесторлар үшін жоғары тәуекел агроөнеркәсіптік өндірістің тұрақты өсуі үшін басты кедергілерге айналды. Авторлар материалдық-техникалық базаны ұтымды құру, өсімдік шаруашылығы саласын қаржыландыру және берік оң байланыспен расталған жалпы өндірісті ұлғайту мәселелерін қарады. Республиканың көптеген экономикалық сегменттерiнде кәсiпорындардың инновациялық қызметiн жүзеге асыруға кедергi келтiретiн себептер анықталды. Материалдық-техникалық ресурстар туралы жалпыланған ресми деректерді пайдалана отырып, АӨК негізгі құралдарының тозу және жою серпіні талданды.

   Қорытынды - авторлар экологиялық және «жасыл» технологияларды пайдалануға инвестициялық салымдарды ұлғайтуды, фермерлерді озық технологиялар мен инновациялар бойынша оқыту және кеңес беру бағдарламаларын іске асыруды, лизингтік қаржыландыруды, білім мен тәжірибе алмасу үшін ғылыми-зерттеу институттарымен серіктестікті
ұсынады. Бiрлескен зерттеулер мен эксперименттер өсiмдiк шаруашылығын инновациялық және инвестициялық дамытуды мемлекеттiк қолдаудың негiзгi құралдары болуға тиiс.

1. Васюкова, Ю.С. Планирование и особенности развития инновационной деятельности в АПК / Ю.С. Васюкова // Экономика сельскохозяйственных и перерабатывающих предприятий. - 2019. - N 7. - С. 67-72.

2. Макрак, С.В. Материальные ресурсы для сельского хозяйства: инструменты регулирования и мониторинг в зарубежных странах / С.В. Макрак // Экономические вопросы развития сельского хозяйства Беларуси. - 2023. – Вып. 51. – С. 148–168.

3. Индюков, А.И. Формирование и использование материально-технической базы в сельском хозяйстве на инновационной основе (теоретический аспект) / А.И. Индюков. – Ставрополь: Ставролит, 2013. – 64 с.

4. Трубилин, Е.И. Инновационные технологии в сельском хозяйстве : курс лекций / Е.И. Трубилин, А.С. Брусенцов. – Краснодар: Кубанский государственный аграрный университет им. И.Т. Трубилина, 2019. – 181 с.

5. Гольтяпин, В.Я. Инновационные технологии и сельскохозяйственная техника за рубежом : аналитический обзор / В.Я. Гольтяпин, Н.П. Мишуров, В.Ф. Федоренко. – М.: Росинформагротех, 2020. – 171 с.

6. Donner, M. Business Model Innovation for a Circular Economy in the Agricultural Sector / M. Donner, H. De Vries // Academy of Management Proceedings. - 2020. - N 101. - P. 203-215. doi: 10.5465/AMBPP.2020.12567abstract

7. Sun, H. The road to green innovation in agriculture: the impact of green agriculture demonstration zone on corporate green innovation / H. Sun, J. Chen, // Environmental Science and Pollution Research. - 2023. - N 30. - 120340. – 120354. doi: 10.1007/s11356-023-30707-1

8. Trendov, N.M. Varas S., Zend M. Digital technologies in agriculture and rural areas: Status report / N.M. Trendov, S. Varas, M. Zend / Food and Agriculture Organization of the United Nations. - Rome: FAO, 2019.-141 p.

9. Мау, В.А. Национальные цели и модель экономического роста: новое в социально-экономической политике России в 2018-2019 гг. / В.А. Мау /Вопросы экономики. – 2019. - № 3. - С. 5-28.

10. Маслова, В.В. Инструменты финансирования инвестиционных проектов в АПК / В.В. Маслова // Сборник трудов конференции «Никоновские чтения». – 2016. - С. 245-248.

11. Uspambayeva, M. Agriculture in Kazakhstan: Effective financial management / M. Uspambayeva, A. Zeinelgabdin, B. Turebekova, A. Tulaganov, T. Taipov // Brazilian Journal of Political Economy. - 2020. - N 40(3). - Р. 554-565. doi: 10.1590/0101-31572020-3127/

12. Aidarova, A. Financing the Agricultural Sector of the Economy and Its Impact on Sustainable Environmental Aspects / A. Aidarova, G. Maulenkulova, M. Daurbaeva, B. Aimurzina, S. Janbirbaeva // Journal of Environmental Management and Turism. – 2022. - N 13(5). - Р. 1481–1492. doi: 10.14505/jemt.v13.5(61).23

13. Lukyanova, M. Modeling the Expansion of Agricultural Markets / M. Lukyanova, V. Kovshov, Z. Zalilova, N. Faizov // Montenegrin Journal of Economics. - 2022. - N 18(2). – Р. 127-141. doi: 10.14254/1800-5845/2022.18-2.12

14. Dudin, M. Public and Private Partnership: Innovation-Driven Growth of Agriculture at the Regional Level / M. Dudin / Journal of Environmental Management and Tourism. - 2020. - N 10(7). - Р. 1435-1444. doi: 10.14505/jemt.v10.7(39).01.

15. Рустембаев, Б.Е. Технический парк зернового подкомплекса Казахстана: состояние и перспективы / Б. Рустембаев, Ф. Шуленбаева, А. Тлеубаев // Проблемы агрорынка. - 2022. - № 2. - С. 13-25.

16. Шуленбаева, Ф. Инвестиционная привлекательность аграрного сектора Казахстана / Ф. Шуленбаева, З. Карбетова, Ш. Карбетова //Проблемы агрорынка. - 2019. - № 1. - С. 17-22.

17. Digital Economy. Information of the U.S. Department of Commerce [Electronic resource]. - 2021. - Available at: https://www.commerce.gov/news/blog/2022/11/commerce-departments-digital-economy-agenda (date of access: 12. 09. 2024).