Қазақстан Республикасындағы ауыл туризмі: цифрлық технологияларды пайдалану

   Мақсаты - Қазақстан Республикасының ауылдық аудандарын әлеуметтік-экономикалық дамыту құралы ретінде ауыл туризмінің әлеуетін бағалау.

   Зерттеу агротуризм саласын кеңейтуге әсер ететін негізгі факторларды анықтауға бағытталған.

   Әдістер - авторлар туристік нарықты талдаудың әртүрлі тәсілдерін, отандық және шетелдік әдебиет көздеріне шолуды пайдаланған. Туристік салаға байланысты қолданыстағы жобалар, туристік индустрия секторының республиканың ауылдық аумақтарын дамытуға ықпал ету дәрежесін айқындау үшін статистикалық деректер қаралуда.

   Нәтижелері - халықаралық және қазақстандық тәжірибе негізінде туристік агробизнестің елеулі әлеуеті болғанымен, оның Қазақстанда таралуы көптеген қиындықтарға тап болатыны, цифрлық жүйелердің қағидатты маңызды мәні бар екені атап өтіледі. Қолданыстағы бағдарламалар инфрақұрылымды жаңартуға толық көлемде ықпал етпейдi, жоғары шығындар және туристiк объектiлердiң жыл бойы тұрақты жұмыс iстеуге қабiлетсiздiгi орын алып отыр. Сонымен қатар, Eco-Village «Toksumak» артықшылықтарын көрсететін және шетелдік туристерді тартатын ауылдық жерлердегі тиімді туризмнің мысалы ретінде сәйкестендірілген.

   Қорытынды - экотуризм ауылдық елді мекендерді жандандыру үшін қажет. Бұл - үшінші мыңжылдықтың жаһандық тренді. Ақпараттық және коммуникациялық технологияларды (АКТ) интеграциялау туристік қызметтердің сапасын жақсартады және олардың қолжетімділігін арттырады. Туристік қызметтің осы аспектілеріне назар аудара отырып, Қазақстан Республикасында фермерлердің ақпараттық-консультациялық қолдауымен туристік фирмалардың кең желісін құруға болады. Авторлар әсіресе өңірлерде сандық платформаларды табиғи агротуризмге қолдану құзыретіне ие мамандардағы «кадрлық тапшылық» деп аталатынын көрсетеді. Цифрлық трансформацияда ауқымды мақсаттар қою, тиімділік көрсеткіштерін белгілеу, бизнес-процестердегі шығындарды жою маңызды.

1. Сарина, Б.С. Агротуризм в Казахстане как фактор расширения экономических возможностей сельского населения / Б.С. Сарина, Г.У. Акимбекова, Н.А. Эркинбаева // Проблемы агрорынка. - 2024. - N 3. - С. 67-78. doi: 10.46666/2024-3.2708-9991.06.

2. Тлеубаева, А.Т. Қазақстан Республикасындағы ауыл туризмі дамуының модельдері (Ақмола облысы мысалында) / А.Т. Тлеубаева. – Нұр-Сұлтан: Булатов А.Ж., 2022. – 212 б.

3. Развитие туризма в Казахстане [Электронный ресурс]. - 2020. - URL: https://www.dknews.kz/ru/ekonomika/65883-razvitie-turizma-v-kazahstane (дата обращения: 09. 09. 2024).

4. Gretzel, U. Smart Tourism Challenges / U. Gretzel, S. Reino, S. Kopera, C. Koo // Journal of Tourism. - 2016. - 16(1). - Р. 41-47. doi: 10.1016/j.jhtm.2019.06.003

5. Buhalis, D. Real-time co-creation and nowness service: lessons from tourism and hospitality / D. Buhalis, Y. Sinarta // Journal of Travel & Tourism Marketing. - 2019. - Vol. 36(5). - Р. 563–582. doi: 10.1080/10548408.2019.1592059

6. Mariani, M. Facebook as a destination marketing tool: Evidence from Italian regional Destination Management Organizations / M. Mariani, M. Di Felice, M. Mura // Tourism Management. - 2016. - Vol. 54.- Р. 321–343. doi: 10.1016/j.tourman.2015.12.008

7. Hussain, T. Exploring the impact of social media on tourist behavior in rural mountain tourism during the COVID-19 pandemic: The role of perceived risk and community participation / T. Hussain, D. Wang, B. Li // Acta Psychologica. - 2024.- Vol. 242.- Р. 1-14. doi: 10.1016/j.actpsy.2023.104113.

8. Zeng, H. The Impact of Digital Technology Use on Farmers’ Land Transfer-In: Empirical Evidence from Jiangsu, China / H. Zeng, J. Chen, Q. Geo // Agriculture. - 2024. - Vol. 14(89). - Р. 1-16. doi: 10.3390/agriculture14010089

9. Sigala, M. Tourism and COVID-19: Impacts and implications for advancing and resetting industry and research / M. Sigala // Journal of Business Research. – 2020. - Vol. 117. - Р. 312–321. doi: 10.1016/j.jbusres.2020.06.015

10. Tleubayeva, A. Rural tourism in the Akmola region of Kazakhstan: Role in the development of rural areas / A. Tleubayeva, R.Shokhan, D. Karatayev // Problems of AgriMarket. - 2022. - N.4.- P. 61–69. doi: 10.46666/2022-4.2708-9991.06

11. Обзор развития сельского хозяйства в Казахстане [Электронный ресурс] .- 2023. - URL: https://www.halykfinance.kz/download/files/analytics/AC_agriculture_development.pdf (дата обращения: 10. 09. 2024).

12. Ресми статистикалық қызмет мәліметтері [Электрондық ресурс]. - 2024. - URL: https://www.stat.gov.kz/ (қаралған күрі: 11. 02. 2024).

13. Показатели туризма [Электронный ресурс]. - 2023. - URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/tsm/press/news/details/670908?lang=ru#:~:text (дата обращения: 10. 09. 2024).

14. Қазақстан Республикасының туристік саласын дамытудың 2023-2029 жылдарға арналған тұжырымдамасы [Электрондық ресурс]. - 2023 .- URL: https://www.adilet.zan.kz/kaz/docs/P2300000262 (қаралған күні: 10. 09. 2024).

15. Seken, A. Modern Potential of Rural Tourism Development in Kazakhstan / A. Seken, A. Duissembayev, A. Tleubayeva, Z. Akimov, Z. Konurbaeva, S. Suieubayeva // Journal of Environmental Management and Tourism. - 2019. -Vol. X. - № 6(38). - Р. 1211-1223.

16. Сельский туризм развивают в Восточном Казахстане [Электронный ресурс]. - 2021. - URL:https://www.inform.kz/ru/sel-skiy-turizm-razvivayut-v-vostochnom-kazahstane_a3781635 (дата обращения: 10. 09. 2024).

17. Природные красоты Восточного Казахстана с каждым годом привлекают все больше туристов [Электронный ресурс]. - 2019. - URL: https://www.zakon.kz/4975781-prirodnye-krasoty-vostochnogo.html (дата обращения: 10. 09. 2024).

18. Tleubayeva, A.T. The Development of entrepreneurship and successful business model in rural tourism of Kazakhstan (on the example of the Eco-Village «Toksumak») / A.T. Tleubayeva, A.S. Seken, G.I. Yeshenkulova // RPPE. - 2019. - № 6 (104). - P. 83-94.

19. Kumar, S. Technology and innovation: Changing concept of rural tourism – A systematic review / S. Kumar, Sh. Asthana // Open Geosciences. - 2020. - Vol.12. - № 1.- P. 737-752. doi: 10.1515/geo-2020-0183