Азық-түлікті сақтау: мақсаттары, ғылыми принциптері

   Өзектілігі - халықты қажетті және қолжетімді тамақ өнімдерімен қамтамасыз ететін аграрлық секторды тұрақты дамыту, мемлекеттің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі басым міндеті.

   Мақсаты - республиканың ауыл шаруашылығы өнімдері мен азық-түлік өндірісін талдау, оларды сақтау проблемаларын анықтау, перспективаға шешу жолдарын ұсыну.

   Әдістер - экономикалық-статистикалық, талдау және синтездеу, салыстыру және абсолюттік ауытқуларды қабылдау жалпы жинау серпінін және ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін және мал шаруашылығындағы көрсеткіштерді қарау кезінде қолданылды. Зерттеудің эмпирикалық базасын Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросының 2019-2024 жылдардағы деректері, аграрлық саясат мәселелерімен айналысатын жетекші ғалым экономистердің жұмыстары құрады.

   Нәтижелер - авторлар бастапқы материалды тиісінше ұстау үшін жағдай жасау тауарлар сапасының жоғалуы мен сақталуының, нарықтағы бәсекеге қабілеттіліктің алдын алуға, аграрлық кәсіпорындардың пайдалылығын арттыруға, жаңа жұмыс орындарын ұйымдастыруға ықпал ететінін атап өтеді. Нарықтық ортаға бейімделу қажеттілігі өндірушілерден өндірістік процестерді жақсартуды және ресурс үнемдейтін жаңа нано-технологияларды пайдалануды талап етеді. Тұтынушылық артықшылықтардың трендтерінің бірі экологиялық таза өнімге өсіп келе
жатқан қызығушылық болып табылады. Органикалық әдістер мен табиғи компоненттерді қолдану барған сайын сұранысқа ие болып келеді, бұл өнімге сұраныстың ұлғаюына және жаңа нарықтық тауашаларды игеруге ықпал етеді.

   Қорытынды - ауыл шаруашылығы шикізатын сақтаудың негізгі шараларының бірі жаңа технологияларды қолдана отырып, дұрыс пайдаланудың қазіргі заманғы талаптарына жауап беретін сақтау жүйелерін, атап айтқанда қоймалар, көкөніс, астық қоймаларын салу болып табылады, бұл азық-түлік тауарларының тағамдық құндылығын ұзақ уақыт бойы сақтауға мүмкіндік береді. Егістіктен сөреге дейінгі жолдың барлық кезеңдерінде залалды барынша азайтатын логистикаға және жүктерді тасымалдаудың үздік түрлеріне назар аудару керек.

1. Камысбаев, М.К. Агропромышленное производство Казахстана: вопросы диверсификации как приоритетного направления развития / М.К. Камысбаев, А.Б Молдашев, Г.М. Бердикулова // Проблемы агрорынка. - 2022. - № 3. - С. 13-20.

2. Hossain, M. Frugal innovation for sustainable rural development / M. Hossain, S. Park, S. Shahid // Technological Forecasting and Social Change, Elsevier. - 2023. - Vol. 193. - 122662.

3. McDonagh, J. Rural futures and the future of the rural / J.McDonagh // Sustainability. - 2022. - № 14 (11). - 6381.

4. Garg, N. Technology for sustainable rural development / N. Garg, Y. Singh // Sociology International Journal. - 2019. - № 3 (1). - P. 75-76.

5. Ramborun, V. Moving toward sustainable agriculture through a better understanding of farmer perceptions and atti-tudes to cope with climate change / V. Ramborun, S. Facknath, B. Lalljee // Journal of Agricultural Education and Extension, 2019. - 26(1). P. 37–57.

6. Fishkis, O. Ecological and economic evaluation of conventional and new weed control techniques in row crops / O. Fishkis, J.L. Weller, J. Pöllinger, F. Strassemeyer, J. Koch, J. Heinz // Agriculture, Ecosystems and Environment. - 2024. - № 36. - P. 23-39.

7. Miladinov, G. Impacts of population growth and economic development on food security in low-income and middle-income countries / G. Miladinov // Frontiers in Human Dynamics. - 2023. - Vol. 5. - P. 121-139.

8. Pawlak, K. The Role of Agriculture in Ensuring Food Security in Developing Countries: Considerations in the Context of the Problem of Sustainable Food Production / K. Pawlak, M. Kołodziejczak // Sustainability. - 2020. - Vol. 12. - № 13. - P. 54-88.

9. Maja, M.M. The Impact of Population Growth on Natural Resources and Farmers’ Capacity to Adapt to Climate Change in Low-Income Countries / M.M. Maja, S.F. Ayano //Earth Systems and Environment. - 2021. - Vol. 5. - № 2. - P. 271-283.

10. Qi, X. Factors influencing farmers’ adoption of eco-friendly fertilization technology in grain production: An integrated spatial–econometric analysis in China / X.Qi, F.Liang, W. Yuan, T. Zhang, J. Li // Journal of Cleaner Production. - 2021. - № 310. - 127536. doi: 10.1016/j.jclepro.2021.127536.

11. Акимбекова, Г.У. Создание кооператива по совместной эксплуатации сельхозтехники: необходимость, перспективы, механизм внутренних отношений / Г.У. Акимбекова, А.Б. Баймуханов, А.А. Жандос // Проблемы агрорынка. - 2023. - № 2. - С. 215-225.

12. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросының ресми интернет-ресурсы [Электрондық ресурс]. - 2019-2023. - URL: https://www.stat.gov.kz. (қаралған күні:10. 2024).

13. Моисеева, О.А. Сельскохозяйственные кооперативы и их роль в формировании специализированных высокотехнологичных зон по производству сельскохозяйственной продукции / О.А. Моисеева // АПК: Экономика, управление. - 2023. - № 10. - С. 49-56.

14. Лексина, А.А. Развитие логистической инфраструктуры экспортно-ориентированного зернового кластера региона / А.А.Лексина, М.А. Волохова // АПК: Экономика, управление. - 2024. - № 1. - С. 48-59.

15. Джубасалина, А.К. Сельскохозяйственные факторы, влияющие на экономическое развитие Казахстана / А.К. Джубасалина, А.Б. Солтанбаева, С.С. Тлеубердиева // Экономика, стратегия и практика. - 2022. - № 17(4). - С. 145-157.

16. Белова, Т.Н. Продуктовые сегменты агропродовольственного рынка: единый подход или точечное государственное регулирование / Т.Н. Белова, И.Н. Чернышева, Р.С. Губанов // Экономика региона. - 2023. - 19(2). - С. 511-523.

17. Кантарбаева Ш.М. Основные тренды цифровой экономики в аграрном секторе экономики / Ш.М.Кантарбаева, С.С.Султанбайулы, С.Т. Жумашева // Проблемы агрорынка. - 2021. - № 2. - С.46-54.