ОСОБЕННОСТИ БАНКОВСКОГО КРЕДИТОВАНИЯ СЕЛЬСКОГО ХОЗЯЙСТВА В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН

Ауыл шаруашылығы кәсіпорындары тиімді дамуы үшін айтарлықтай несиелік ре- сурстарға мұқтаж, бұл агроөнеркәсіптік өндірістің салалық және ішкісалалық ерекшелік- теріне байланысты. Мақалада екінші деңгейдегі банктердің аграрлық сектордағы несие беру тетігін жетілдіру жолдары қарастырылған. Оның өзіндік ерекшеліктері: маусымдылығы, ай- налымдағы құралдардың ұзақ айналымы, үздіксіздігі, жоғары тәуекелдері, кепілмен қамта- масыз етудің ерекше нысандары экономиканың басқа салаларымен салыстырғанда несие беру үшін ауыл шаруашылығының неғұрлым қолайлы жағдайын анықтайды. Ауыл шару- ашылығы кәсіпорындары мен екінші деңгейлі банктердің несиелік қатынастарының дамуы- на кредиттерді пайдаланғаны үшін жоғары пайыздық мөлшерлемелер, несиеге қабілеттілігін талдаудағы қиындықтар, орта мерзімді және ұзақ мерзімді несиелерге деген қажеттілік, тиімсіз мемлекеттік қолдау кедергі келтіреді. Шетелдік тәжірибе негізінде мәселені шешу үшін мыналар ұсынылады: қарыз алушылардың несие қабілеттілігін талдау кезінде сарап- тамалық жүйелер мен IT-технологияларды енгізу; АӨК (ValueChainFinance) қосылған құн тізбегін несиелеу; несие беру кезінде тәуекел трансфертінің әдістерін пайдалану. Сондай-ақ, агроөнеркәсіптік кешендегі тәуекелдерді басқарудың инфрақұрылымын дамыту үшін мем- лекеттік қолдау қажет. Аграрлық саладағы қаржы-несиелік қатынастарға мемлекеттің әсері өзін-өзі реттеу факторларының әсерін ескере отырып, қалпына келтірудің оңтайлы жағдай- ларын жасауға алып келуі тиіс.

агропромышленный комплекс, сельскохозяйственный кредит, банки второго уровня, государственная поддержка, кредитный риск, кредитоспособность, процентная ставка, залог, страхование, агроөнеркәсіптік кешен, ауыл шаруашылық несие, екінші деңгейлі банктер, мемлекеттік қолдау, несиелік тәуекел, несиеқабілеттілігі, пайыздық мөлшерлеме, кепілзат, сақтандыру, agro-industrial complex, agricultural loan, second-tier banks, public support, loan risk, creditworthiness, interest rate, collateral, insurance

1. Государственная программа развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2017-2021 годы [Электронный ресурс]. - 2017. - URL: http://www.mgov.kz (дата обращения: 11.08.2018)

2. Самоховец М.П. Система кредитования сельского хозяйства: автореф. дис. к.э.н. -СПб. : ООО "Турусел", 2010.- 24 с.

3. Дорожкина Н.И., Суворина Ю.С. Особенности кредитования сельскохозяйственных производителей // Социально-экономические явления и процессы.- 2017. - №5. - С.41-47.

4. Асанканов А.З. Кредитование сельского хозяйства, реалии и перспективы // Известия ВУЗов Кыргызстана.-2015.-№3.-С.204- 206.

5. Неживенко Е.А., Новикова И.А. Исследование эффективности субсидируемой деятельности региональных сельскохозяйствен- ных производителей // Социум и власть. - 2013. - №4(42). - С. 96-102.

6. Годовой отчет АО НУХ «КазАгро» за 2016 год [Электронный ресурс]. - 2018. - URL: http://www.kazagro.kz (дата обращения: 15.05.2018).

7. Звоноренко А.С. Банковское кредитование сельхозпроизводителей как инструмент повышения эффективности сельского хозяйства страны // Бизнес образование пра- во. Вестник Волгоградского института бизнеса. - 2014.- №2(27). - С. 212-216.

8. Акимбекова Г.У., Аюлов А.М., Егизбаева Г.К. Кооперирование малых форм хозяйствования в АПК Республики Казахстан // Проблемы агрорынка.- 2015.- №2.- С. 79-85.

9. Зиябеков Б.Б., Ажибаева А.А. Страхование - инструмент устойчивого развития сельского хозяйства // Проблемы агрорынка. - 2016. - №2. - С. 96-101.

10. Севостьянова И. Минсельхоз предложил изменить систему обязательного страхования в растениеводстве [Электронный ресурс]. - 2017. - URL: http://www.abctv.kz (дата обращения: 07.06.2018)