ПОВЫШЕНИЕ УСТОЙЧИВОСТИ ЗЕМЛЕПОЛЬЗОВАНИЙ НА ДЕГРАДИРОВАННЫХ ЗЕМЛЯХ В РЕГИОНАХ КАЗАХСТАНА

Қазақстанда тозған жерлерді пайдаланудың даму бағыттары, оның тұрақтылығына әсер ететін факторлар анықталған. Ел аумағындағы топырақ түрлерінің құрамына және олардың сапалық сипаттамаларына бағалау жүргізілді. Елді мекендердің айналасында нормадан жоғары мал жаюға байланысты, Қазақстанның солтүстік аймағында егістік дақылдарын тұрақты өсіру салдарынан топырақ құнарлылығының жоғалуына, антропогендік факторлардың теріс әсеріне ерекше көңіл аударылады. Тозған жердің таралу аймақтарында жер пайдаланудың тұрақтылығын арттырудың шаралары негізделді. Жер пайдаланудың бірқатар аумағында электр желілерін төсеу кезінде алынбай қалған пайданы анықтауды есептеу және нақты жер пайдалану шегінде тозған жерлерді тиімді қалпына келтіруді есептеу әдістері келтірілген

жердің тозуы, тұрақты жер пайдалану, топырақ түрлері, антропогендік жүктеме, аумақтың шөлейттенуі, жайылымдардың бүлінуі, бұзылған жерлерді қалпына келтіру, алынбай қалған пайда, land degradation, sustainable land use, soil types, anthropogenic load, desertification of territories, overgrazing, restoration of disturbed lands, profit loss

1. Сводный аналитический отчет о состо-янии и использовании земель Республики Казахстан за 2015 год. Министерство нацио-нальной экономики Республики Казахстан. Комитет по делам строительства, жилищно-коммунального хозяйства и управления зе-мельными ресурсами.- Астана. 2015.- 294 с.

2. Сапаров А.С., Сулейменов Б.У. Пло-дородие почв Казахстана: проблемы и пути их решения //Экология и промышленность Казахстана. - 2015. - №1 (45). - C. 5 -11.

3. Сулейменов М.К., Кияс А.А. Плодо-сменные севообороты для южных чернозе-мов северного Казахстана. Рекомендации НП ЦЗХ им. А.И.Бараева. Шортанды, 2011. - 21с.

4. Формирование средне- крупнотовар-ного производства сельхоз-предприятий и критерии их определения (рекомендации). Коллектив авторов. НИИЭАПК И РСТ. - Алматы, 2005.- 33 с.