Қазақстан Республикасының құрама жем өнеркәсібі: жаңғырту үрдістері

Ӛзектілігі – қҧрама жем ӛнеркәсібі ауылшаруашылық, ӛнеркәсіптік кәсіпорындарды, фермерлік шаруашылықтарды қажетті және сапалы жеммен қамтамасыз етудегі маңыздылығы. Тҥйіршікті қҧрама жем ҥлкен сҧранысқа ие, бҧл олардың жоғалуын, шығынын едәуір азайтуға және патогендік микроорганизмдерді жоюға мҥмкіндік береді. Мал шаруашылығы ӛнімдерін ӛндірудің негізі бірінші дәрежелі жемшӛппен қамтамасыз ету болып табылады. Мақсаты – отандық ауыл шаруашылығы ӛнімдерінің бәсекеге қабілеттілігі мәселелері қаралған, оған аралас жемшӛп ӛндірісінің жаңа жоғары тиімді технологияларын пайдалану арқылы қол жеткізуге болады. Әдістері – салыстырмалы және жҥйелік талдау, статистикалық-экономикалық, логикалық жалпылау. Нәтижелері – мақалада астық ӛнімдерін қайта ӛңдеу шаруашылықтары мен мал шаруашылығы саласын - астық пен ет ӛнімдерінің негізгі қҧрамдас бӛліктерін және олардың арасындағы байланыстырушы буынды пропорционалды және теңгерімді дамыту ҥшін қажетті кӛлемде ресурстық базамен жарақтандыру талап етілетіні атап ӛтілген. Қазақстанның қҧрама жем ӛнеркәсібін дамыту бағыттары кӛрсетілген. Ӛнеркәсіптік ауқымда жемшӛп ӛнімдерімен қамтамасыз ету ҥшін ірі ӛндірістік кәсіпорындардың қуатын ҧлғайту, сондай-ақ ӛз шикізатын, минералды және витаминдік қоспаларды пайдалана отырып, ІҚМ, шошқалар ҥшін қҧрама жем цехтары мен зауыттарында қҧрғақ қоректік жемшӛп қоспаларын дайындау қажеттілігіне баса назар аударылған. Республикада жоғары ақуызды пішендеме ӛндірісінің негізі жемдік астық болып табылады, оның қҧндылығы мен маңыздылығы екі позициядан айқындалады: дәнді дақылдар адамның тамақтануында және ол ҥшін қҧнды малдың ақуызын алу ҥшін пайдаланылады. Қорытындылар – авторлар астық ӛндірісінің кӛлемі, сапасы мен ассортименті мал шаруашылығы саласының қҧнарлылығы мен қол жетімділігі бойынша толық шоғырланған жемге деген қажеттіліктеріне сәйкес келмейтінін айтады. Елімізде импорттық ӛнімді сатып алмай, қазақстандық ауыл шаруашылығы тауарын ӛндірушілерді қҧрама жеммен қамтамасыз ету ҥшін жаңа қҧрама жем зауыттары пайдалануға берілуде.

1. Алтухов, А.И. Парадигма продовольственной безопасности России: монография / А.И. Алтухов. – М.: Фонд «Кадровый резерв», 2019. – 682 с.

2. Благовещенский, Г.В. Современное кормопроизводство в Европейском сельском хозяйстве / Г.В. Благовещенский, В.В. Конончук, С.В. Соболев //Известия Тимирязевской сельскохозяйственной академии.-2019. – Вып. 3. – С.33-47.

3. Гасанов, Х.М. Обоснование технологии и оборудования для сушки фуражного зерна в условиях фермерских (крестьянских) хозяйств / Х.М.Гасанов, О.А.Сауытов //Исследования, результаты. -2020. -№3.- С.340-345.

4. Tireuov, K.M. Fееdgrainmarketin Kazakhstan / K.M. Tireuov, S.K. Mizanbekova, G.K. Nurmanbekova//Problems of AgriMarket. – 2020.- №1. – P.121-126.

5. Мизанбекова, С.К. Роль кормовой базы и комбикормовой промышленности в организации промышленного животноводства Казахстана /С.К. Мизанбекова, Г.К Нурманбекова, И.Т.Мизанбеков //Аграрная экономика.- 2019.- № 4. - С. 60-67.

6. Аникиенко, Т.И.Комбикорма в системе органического производства / Т.И. Аникиенко // Комбикорма. – 2020. - №6. – С.14-16.

7. Сергеев, А. Комбикормовыйзавод – привлекательный инвестиционныйпроект / А.Сергеев, А. Шамин // Комбикорма. – 2020.- № 1.–С.60-64.

8. Kalykova, B. Rural territories of Kazakhstan: realities, problems and solutions/B. Kalykova // Problems of AgriMarket.- 2020.- 3.-209-215. https://doi.org/10.46666/2020.2708-9991.26.

9. Mizanbekova, S. Food supply security: the case of Eaeu member-states / S. Mizanbekova, M. Uspanova, D. Kunanbaeva // Journal of Entrepreneurship Education.-2018.- Vol. 21.- Issue 3.-P.13-.28.

10. Nekrasov, R. Principles of rationing for compound feed concentrates in diets of highproducing cows / R. Nekrasov, A. Anikinetal // Zh.Compound feed. – 2018.-№2. -P. 30–34.